Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
I.Estetykaprzedestetyką
Dobrymalarz,któryprzezćwiczeniaprzyzwyczajasiędowłaściwejproporcji,ry-
sujezgodniezregułamigeometriiorazperspektywyichociażtychnaukniezna
teoretycznie,awkażdymrazienieuświadamiaichsobiewyraźnie,tojakośposiadł
to,cojestichpodstawą.Aletakżewmalarstwiewszystkosięudoskonaliło,odkąd
persp
ektywastałasięczęściąnauki.[...]Ludziemogąbyćrozumnitakżebezwy-
żejscharakteryzowanejsztukirozu
mowania,podobniejakpotrafiąśpiewać,nie
znajączasadmuzyki.Alegdybysięwłożyłotakdużopilnościwstosowaniepraw-
dziwejsztukirozu
mowaniajakwsztukęśpiewu,ludziedokonalibyrzeczynie-
zwykłych
56.
Leibniznietwierdziprzytymwprost,żenaszapraktykajestdoskonalsza,
jeżelijestbardziejpodporządkowanateorii.Definiującpraxispoprzezdosto-
sowanieprzypadkówdoreguł,dodajezarazeminnailejesttomożliwe”57.
Tymsamymin[...]jakniewypadastalemówićwierszami,taksamonieucho-
dzizawszesypaćsylogizmami”
58.Teorianiewykluczazatempraktyki.Po-
znanieregułniewykluczakoniecznościichćwiczenia.Samezasadyrównież
zawartesąbezpośredniownaszymdziałaniuipoprzezniemogązostać
wydobyte.Wpoznaniuregułartystaposługujesięzatemprzykładem,tojest
naśladujesztukęantyczną,którasłużywtymwypadkunaturalnemurozu-
mowaniujakowzorzec.
Prawdąjest,żesztukimyślenianależywpierwszukaćwprzykładachdobrego
myśleniasłużącychzawzorce.Skorojednakwzorcezostałyjużznalezione,wów-
czaszaczynasięszukaćsztukipozwalającejmyślećpoprawnieizgodniezwzor-
cem,niezaniedbującjednakprzytymćwiczeniaistudiowaniaprzykładówdobrego
myślenia.Malarzirzeźbiarzczybudowniczystudiująsztukęantycznąiwedleniej
tworząsobiewzorce;aleztychwzorcówwyprowadzonotakżereguły,doktórych
należysięstosować,niezaniedbującprzytymkontemplowaniapięknychdzieł
sztuki
59.
Przykładsztukiantycznejjestważny,ponieważodwołujesięnietyledo
ustalonychhistoryczniewzorców,codokategoriinatury.Sztukaklasyczna
wujęciuwspółczesnychLeibnizamiałabyćtą,którawpełniujęłaiurze-
czywistniłaniezmienneprawaprzyrody.Wtymsensienaśladowaniestaro-
żytnychmiałobybyćnaśladowaniemnatury.Tazaśzkoleimiałanam
ujawniaćwpełniharmonięświata.Cojednakważne,owoujawnienie
harmoniiniedokonywałosięprzytymwnastawieniuteoretycznym,lecz
praktycznym.Nietylewobserwacjibytu,cowewspół-byciu,wobecności
cielesnejinTeatrświatamacharakterbardziejcielesnyipokazujenamwna-
56Tamże,s.215.
57Por.tamże,s.218.
58Tamże,s.219.
59Tamże,s.216.
