Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wprowadzenie
relacjimiędzykobietąimężczyznązperspektywypersonalistycznegowychowa-
nia,należałobypodjąćuprzedniorefleksjęnadtym,czymtopersonalistyczne
wychowanieosobyludzkiejjest.
Personalizmukazujeosobęludzkąjakotę,odktórejwielezależy,którasama
możeprojektowaćswójwłasnyrozwój.Takwięc,jakpiszeJacekFilek,
pracanadczłowiekiem,jakąjestwychowanie,możemiećtylkojedenmaterialnieokreślonycel:
podprowadzeniewychowanegokumiejscu,wktórymbędzieonjużzdolnypodjąćsamodzielnie
pracęnadsobą17.
JaktookreśliłKarolWojtyła,kiedyczłowieksamsobiepanuje,samosobie
stanowi
18
.Pracanadsobą,zpersonalistycznegopunktuwidzenia,jestpracą,
wktórejczłowiek-osoba-nieustanniekonfrontujesięzwartościami
19
.
Wodniesieniudowartości-jaksięzdaje-tkwikluczdorozumieniapersona-
lizmu.Jeślitoodniesieniedowartościniezostanieprawidłowozinterpretowane,
wówczaspersonalizm(wsensiepedagogicznym)możebyćutożsamianyzinnymi
koncepcjamiwychowania,któremającharakterdyrektywnylubnieautorytarny.
Personalizmukazujesięwięcnamjakontrzeciadroga”npomiędzyradykalnym
wychowaniaś,s.75-91;M.Nowak:Pedagogikapersonalistyczna.W:Pedagogika.Podręcznikaka‑
demicki.Red.Z.Kwieciński,B.Śliwerski.T.1.Warszawa:PWN,2003;B.Śliwerski:Zper‑
spektywypedagogikipersonalistycznej.nEdukacjaiDialog”1996,nr6,s.13-18.
17J.Filek:Filozofajakoetyka.Kraków:Znak,2001,s.118.
18nTylkowówczasmożezachodzićtakiesamo-panowanie,jakiestwierdzamyuosoby,kiedy
zachodzitakiesamo-posiadanie,jakiejejtylkojestwłaściwe.Jednoidrugiewarunkujesamo-
stanowienie.Jednoidrugieteżurzeczywistniasięwakciesamostanowienia,atakimjestkażde
prawdziweludzkie»chcę«.Przezsamostanowieniekażdyczłowiekaktualniepanujesobiesame-
mu,aktualniesprawujetęspecyficznąwładzęwstosunkudosiebie,którejniktinnysprawować
aniteżwykonywaćniemoże”.K.Wojtyła:Osobaiczynorazinnestudiaantropologiczne.Red.
T.Styczeń.Wyd.3.Lublin:KUL,1994,s.153.
19Takąkoniecznośćkonfrontacjiosobyzwartościamiakcentujesięwróżnychrodzinach
iszkołachmyślipersonalistycznej.Naprzykładwpersonalizmiefenomenologicznymihisto-
rycznym(E.SteiniR.Guardini),wpersonalizmieegzystencjalistycznym(G.Marcel,K.Jaspers,
N.Bierdiajew),wpersonalizmieneotomistycznym(J.Maritain,J.Woroniecki,W.Granat,M.Go-
gacz,M.A.Krąpiec,T.Styczeń)czywpersonalizmiefilozoficzno-religijnym(M.BuberiP.Teil-
harddeChardin).Koniecznośćtamasweuzasadnieniewsamympersonalizmie:nPersonalizm
akcentujebardzomocnokwalifikacjemoralneczłowieka.Kiedyśsądzono,żemoralnośćczłonków
społecznościjesttylkodomenąreligiilubdodatkiemdożyciadoczesnego,jakfolklorkulturowy.
Dziśdostrzegamy,żepozytywnamoralnośćjestpodstawowymwarunkiemkształtowaniażycia
społecznego.Warunkujedziśsensownośćtematykispołecznej,gospodarkę,politykę,życietechni-
ki(np.wgenetyce,ruchudrogowym),pokój,ekologię.Toteżjednostkamusisięprzeobrażaćspo-
łeczniewnajrozmaitszesprawnościetyczne:wpostawęprawdy,miłościiżyczliwości,wsprawied-
liwość,odpowiedzialność,sumienie,wierność,kompetencje,czynienieprawdy,zdrowąambicję,
męstwo,pracowitość,dialogiczność,duchapokojowości,uczciwość,pokorę,samokrytycyzm,
wumiłowaniewolnościwłasnejigrupowej,wpełnąszlachetnośćdążeńwewszystkichdziedzi-
nach”.C.Bartnik:Personalizmś,s.201.
