Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
PiotrKostyło
Aletupojawiasiępytanie,cotoznaczy,żeceleedukacyjne
sąustanawianeprzezspołeczeństwo.Szukanieodpowiedzina
topytaniemusioczywiściedoprowadzićdozakwestionowania
zawartychwnimimplikatywniedwóchtez,którezpunktuwi-
dzeniadzisiejszejwiedzysąbłędne.Popierwsze,chodziozałoże-
nie,żespołeczeństwowsolidarnyikolektywnysposóbwyznacza
cele,któremającharakterobiektywnyiwiążącydlawszystkich.
Wiemy,żespołeczeństwoniematakichmożliwości,gdyżjest
wewnętrzniepodzieloneiróżnegrupywnimfunkcjonująceopo-
wiadająsięzaróżnymicelami.Najwyraźniejpokazałatomark-
sistowskaineomarksistowskakrytykaDurkheimowskiegosolida-
ryzmuspołecznego.Szczególniepouczającesąpodtymwzględem
analizyspołecznePierre’aBourdieu(P.BourdieuiJ.-C.Passeron,
2006).Niemożnatwierdzić,żeDurkheimniezdawałsobiespra-
wyzezróżnicowaniaspołeczeństwainapięćwnimwystępujących.
Dostrzegałjeianalizował.Jegobłądpolegałjednaknatym,iżza-
kładał,żenapięciaspołecznemogąbyćtrwaleprzezwyciężone,zaś
narzędziem,dziękiktóremumiałosiętodokonać,miałbyćnowy
modeledukacjimoralnej.Podrugie,nawetjeślizgodzilibyśmy
się,żejakąśformąemanacjiwolispołeczeństwasąrozstrzygnięcia
rządzącychwobszarzeedukacji,azwłaszczawyznaczaniecelów,
jakieuczniowiemająosiągnąć,toitakpozostajemyznierozstrzy-
gniętympytaniemorolęjednostekwprocesieedukacji.Durkheim
marginalizowałtęrolę,podkreślając,żetospołeczeństwokieruje
uczniówkunajwznioślejszymideałommoralnym,nieosiągalnym
dlajednostek.Takjednakczęstoniejest.Wtekstachtakróżnych
myślicieli,jakHenriBergsoniBertrandRussellznajdujemyzgod-
nestwierdzenia,żetotwórczejednostkisprawiają,iżspołeczeń-
stwamogąsięrozwijać,takżepodwzględemmoralnym(Bergson
1993;Russell1997).Oddziaływaniejesttuwzajemne.Społeczeń-
stwo,dziękiswojejnormatywnejstrukturzezapewniajednostce
bezpieczeństwo,jednostkazaś,dziękiosobistymaktomtwórczo-
ści,umożliwiaspołeczeństwurozwój.
