Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Możliwośćzastosowaniaelementówantycznejpaidei…
23
tekścieracjonalnegożycia,realizowanegowdziedziniepoznaniateoretycz-
nego.Chodzitugłównieoswoistąkontemplacjęrzeczywistości,poto,byją
właściwiezrozumiećiwyjaśnić.Wzależnościbowiemodsposobuiwagi
owegopoznaniateoretycznego,będziesiękształtowaćpoznaniepraktyczne
(niezbędnedoprawidłowegodziałania),oraztzw.pojetyczne,czyliwytwórcze,
związanezesferądziałalnościwytwórczo-artystycznej,wostatecznościtakże
religijne,dotycząceobszarumistycznego
32.WszczególnościArystotelespod-
kreślał,iżmomentpoznawczyjeststaleobecnywżyciukażdegoczłowieka.
Stądteżkażdaludzkaaktywnośćbierzesięzchęcipoznaniawpierwnagrun-
cieteorii,anastępnieprzełożeniajejpoprzezpoznaniepraktyczne,nakon-
kretniewykonanyczyn.
Drogadopełnicnótrozpoczynasięuczłowiekabardzowcześnie,bojuż
wdzieciństwiewprocesiewychowania,którepowinnomiećcharakterspo-
łeczny,ajegoorganizacjapowinnastaćsiępodstawowymzadaniempaństwa
33.
Uwyraźniasiętoszczególnienatleplatońskichkoncepcjipolitycznych,wktó-
rychpaństwomastanowićprzestrzeńumożliwiającączłowiekowiprawdziwe
życie.Ustrójiprawodawstwomająwięcsłużyćprzezwyciężeniuświatamate-
riiirozumnemu,namiaręprawdziwejistotyczłowieka,zorganizowaniujego
życia.Stądteżnależypoddawaćludziwychowaniu.Natym–zdaniemPlatona
–polegałokształcenieelitpolitycznychispołecznychowysokiejkulturzeinie-
skazitelnymetosie.TemuteżsłużyłazałożonaprzezniegoAkademia,wktórej
scholarchowiewrazzuczniamitworzyliwspólnotę(gr.καινωνια),gdziejako
bractwonaukoweniepozbawionecelówpraktycznychpoświęcalisięrealizacji
ideidobra
34.Dlategoteżwychowaniejestnieustannympodrywaniemczłowie-
ka„kugórze”,abywyprowadzićgozbłędnegomniemaniaipoprowadzićku
światłuprawdziwejwiedzy.
6.Paideiajakodoskonaleniewychowaniawdzisiejszym
szkolnictwiewyższym
Przypatrującsięwspółczesnemuszkolnictwuwyższemumożnajużod
wielulatzauważyć,iżprzechodzionoszeregprzeobrażeńzwiązanychzglo-
balnymizmianamihistorycznymi,społecznymiipolitycznymi.Wtymkontek-
ściewskazujesięnawieleproblemów,jakteżizaniedbań.Zarazempojawiają
32Zob.K.Albert:Oplatońskimrozumieniufilozofii.InstytutFilologiiiSocjologiiPAN,Warszawa1991,s.33-39.
33Arystoteles:Polityka.PWN,Warszawa-Wrocław1953,1337a,5in.
34Zob.W.Tatarkiewicz:Historiafilozofii.T.1.PWN,Warszawa1948,s.127.
