Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PraktykiedukacyjnewobecZagłady
17
zbiorowej34,pełniącejprzedewszystkimfunkcjetożsamościowe,aco
zatymidzie,wymagatakiegosposobuutrwalenia35,abymożnająbyło
przekazaćkolejnemupokoleniu.
Wydajesię,żetopografiajerozolimskiegoWzgórzaPamięci(Har
Hazikara),jakwskazujesamajegonazwa,znakomiciewpisujesię
wdialogicznośćpamięcikulturowej.InstytutYadVashempowołany
w1953rokuwrazzMuzeumHistoriiHolokaustu,utworzonymw2005
roku,zajmująjedynieczęśćterenuobjętegoprojektem.Pozostałyobszar
mabyćprzekazanykolejnemupokoleniuzprzeznaczeniemnakonstru-
owanienowejnarracjioZagładzie.Toświetnyprzykładprzeniesienia
pamięcikulturowejwprzestrzeń.
Tymczasemoczywistywydajesięfakt,żenapłynnośćwymiany
przekazówwramachpamięcikulturowejogromnywpływoprócz
sztuki36maedukacja.
PraktykiedukacyjnewobecZagłady
Wydajesię,żeHolokaustodzawszekojarzysięzpamięcią,ponie-
ważimperatywzapamiętywanianieodłącznietowarzyszywszelkim
praktykomzwiązanymzZagładą.IdithZertalwznakomitejksiążce
Naródiśmierćzauważa,żeZagładazostaławpisanawizraelskiprojekt
pamiętanianietylkojakowydarzenieniezrozumiałe,alenadewszyst-
kowstydliwe.ProcesAdolfaEichmanna,określonyprzezautorkęjako
flostatniwielkiprojektnarodowyBenGuriona”
,zamieniłwszakżekło-
potliwemilczeniewżarliwądyskusjęnadWydarzeniem,ponieważ
Procestenzapoczątkowałrównieżokreskrytycznej,świadomej
analizynuminosumZagładyorazpostawludzi—zarównokatów,
jakiofiar37.
34M.HalbwacHs:Społeczneramypamięcił;J.Assmann:Pamięćkulturowa.
Pismo,zapamiętywanieipolitycznatożsamośćwcywilizacjachstarożytnych.Przeł.
A.Kryczyńska-PHam.Red.iwstępR.Traba.Warszawa2008.
35A.Assmann:Omedialnejhistoriipamięcikulturowej.Przeł.K.Sidowska.W:
A.Assmann:Międzyhistoriąapamięcią.Red.M.Saryusz-Wolska.Warszawa2013,
s.127—143.
36P.Nora:Czaspamięci.Przeł.W.Dłuski.flResPublicaNowa”2001,nr7,s.37—
43;P.Nora:Międzypamięciąahistorią:Leslieuxdememoire.Przeł.M.Borowski,
M.Sugiera.flDidaskalia”2011,nr10,s.20—27.
37I.Zertal:Naródiśmierć.ZagładawdyskursieipolityceIzraela.Przeł.M.Kło-
czowski.Kraków2010,s.19.
