Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Wzgórzepamięci
ście—DymynadBirkenauSewerynySzmaglewskiej,nadługielata
projektującypostholokaustowąwyobraźniękolejnychpokoleń.Listę
istotnychzmianwkanonielekturzamykaw1991rokuZdążyćprzed
PanemBogiemHannyKrall.Badaczkawyróżniajeszczekilkacezur
wewnętrznych,będącychefektemwprowadzanianowychpropozycji
lekturowych,naprzykładw1950rokudolistywłączonoMedalionyZo-
fiiNałkowskiej,w1972roku—opowiadaniaoświęcimskieTadeusza
Borowskiego,w1982roku—tekstypoetyckieJerzegoFicowskiego,
w1984roku—CzarnypotokLeopoldaBuczkowskiegoiPamiętnikJa-
nuszaKorczaka50.
Cociekawe,refleksjanadflszkolną”historiąliteraturyoZagładzie
doprowadzaautorkędosformułowaniawniosku,żedo1991rokutrud-
nomówićokanonietekstówoHolokauście,aprzyczyntegozjawiska
należyupatrywaćwsytuacjipolitycznejispołecznej51.Takakonstatacja
sugerowałaby,żepo1991rokudoszłowkońcudoukształtowaniaka-
nonutekstówoZagładzie.
ZkoleiAgnieszkaRypel,analizująctoposObcegowpisanywpod-
ręcznikijęzykapolskiego,zauważa,żepolitykaszkolnadługoignoro-
wałatożsamośćpisarzy,nietylkozresztąpochodzeniażydowskiego:
Brzmitoparadoksalnie,alewykreowanawdwudziestoleciumię-
dzywojennymendeckawizjajednorodnejetniczniePolski,wktó-
rejjedynymtwórczympodmiotembyłnaródpolski,podtrzymy-
wanabyławPRL,ajejwpływmożnazaobserwowaćtakżeiteraz.
Wpodręcznikachjęzykapolskiegospolszczasięwielkierodyma-
gnackie(np.Wiśniowieckich,Czartoryskich),przemilczającichru-
skielublitewskiepochodzenie.Dotyczytotakżemieszczańskich
rodówniemieckich,awtymdrukarzykrakowskich.[ł]Wpod-
ręcznikachdlaszkółpodstawowych,aobecniegimnazjów,na
ogółbardzostarannieprzemilczasięrównieżwkładŻydówlub
osóbpochodzeniażydowskiegowkulturępolską.Wświadomości
kolejnychpokoleńuczniówBolesławLeśmian,AntoniSłonimski,
JulianTuwimczynawetJanuszKorczakfunkcjonująjakopisarze
całkowicieoderwaniodswojejetniczności.Zjawiskotoniebudzi-
łobykontrowersji,gdybyniejednoczesnyfaktpropagandowego
50Zob.ibidem,s.33—34.Autorkawymieniarównieżtytułytekstówobec-
nychwszkolewlatach1947—1990,kiedyHolokaustzajmowałperyferyjnemiejsce
wedukacjipolonistycznej,naprzykładDzieciństwowpasiakachBohdanaBartni-
kowskiego,SamsoniMiastoniepokonaneKazimierzaBrandysa,RozmowyzkatemKa-
zimierzaMoczarskiego,ŚladyLudwikaHeringa,CampodiFioriCzesławaMiłosza,
WarkoczykTadeuszaRóżewicza,ŻydompolskimWładysławaBroniewskiego,Niemcy
LeonaKruczkowskiego.
51Zob.ibidem,s.38.
