Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kłopotyzpostpamięcią
15
nawetjeślioznaczałobytoryzykozarzutujegoprofanacji26.Możnawięc
uznać,żetwórczośćfldrugiegopokolenia”przełamałamonopolrodzi-
cównanarracjęoZagładzie.Dziśtrzebajużmówićoreprezentacjach
fltrzeciegopokolenia”
,którelegitymujesiężydowskimbądźnieżydow-
skimpochodzeniem(naprzykładtwórczośćPiotraPazińskiego,Mariu-
szaSieniewiczaczyIgoraOstachowicza).
MichałGłowińskiwrefleksjinadzmianamiwpisaniuoZagładzie
wskazujetrzyetapyzdominowanekolejnoprzez:dokument,narracje
bliskieliteraturzedokumentuosobistegoorazliteraturękontrfaktycz-
ną,czyliwysokokonceptycznąipostholokaustową27.Interesującotę
estetycznązmianęwartyująłCzapliński,pisząc:
Żyjemyna[ł]wzniosłości,którązapamiętaliśmyzliteratury.Hi-
storięstwarzamynamiaręksiążek,któreprzeczytaliśmy,więcta-
kiemamydzieje,jakąbibliotekęnosimywgłowach28.
Zatemogłoszenieprzeztegobadaczakońcawielkichopowieściza-
powiadałobywypaleniewspólnotowejnarracjihistorycznej,którado
tejporybudowałapoczucietożsamościgrupy29.WedługCzaplińskiego,
rangamałychnarracji,publikowanychcorazczęściejicorazchętniej
czytanych,
możerosnąćtylkowtedy,gdywspołeczeństwiedominujepo-
trzebaekspiacyjna,czyliwypowiedzenieswojejindywidualnej
prawdy30.
26fl[ł]profanacjajestwarunkiemwprowadzaniaformestetycznychpozwala-
jącychnieustanniepytać,czyZagładajestsacrum.Abypytaniunadaćpostaćdzie-
ła,trzebazłamaćzakaz”.P.Czapliński:Zagładaiprofanacja.flTekstyDrugie”2009,
nr4,s.212.
27Zob.M.Głowiński:Oczydonosiciela.flZagładaŻydów.StudiaiMateriały”
2014,nr10,t.2,s.857;LiteraturapolskawobecZagłady(1939—1968).Red.S.Buryła,
D.Krawczyńska,J.Leociak.Warszawa2012;M.Cuber:MetonimieZagłady.Opol-
skiejprozielat1987—2012.Katowice2013.
28P.Czapliński:Przesilenienowoczesności.Prozapolska1989—2005wobecWiel-
kichNarracji.W:Narracjapokońcu(wielkich)narracji.Kolekcje,obiekty,symulakra.Red.
H.Gosk,A.Zieniewicz.Warszawa2007,s.46.
29WedługLechaNiakowskiego,funkcjawielkichopowieścimiałaogromny
wpływnaflmentalność”Polaków,którzydziękimityzacjiiheroizacjiprzeszłości
mogliutrzymywaćopórprzeciwasymilacjiprzezwielepokoleń:flPrzecieżnaród
ztakpięknąprzeszłościąnietylkoniezasługiwałnapolitycznąniezależność,ale
imusiałprędzejczypóźniejwybićsięnazasłużonąniepodległość”.L.M.Niakow-
ski:Polskapolitykapamięci.Esejsocjologiczny.Warszawa2008,s.139.
30P.Czapliński:Przesilenienowoczesnościł,s.53.
