Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DS804.34iPZ
31
Zdrugiejstronypopularnośćzagadnieniawliteraturzepolskiejwy-
nikazrodzimegokontekstugenerującegomentalnyferment,prowa-
dzącyzpewnościądoprzemodelowaniaświadomościmłodegopoko-
lenia.Niesposóbprzecieżodmówićznaczeniawydarzeniomostatnich
piętnastulat,któreodegrałyogromnąrolęwkształtowaniunowejwizji
relacjipolsko-żydowskich,także,amożeprzedewszystkim,wpisanej
wtekstykierowanedomłodegoczytelnika.Należałobywspomnieć
choćbyodyskusjiwokółSąsiadówiZłotychżniwJanaTomaszaGrossa,
MyzJedwabnegoAnnyBikont,dyskusji,któradziśjużchybastraciła
nieconaswejżarliwości.Ogromywpływnaprzemianywświadomości
pokoleniamająbadania,jakieprowadziCentrumBadańnadZagładą
ŻydówprzyInstytucieFilozofiiiSocjologiiPolskiejAkademiiNauk,
któreznajdująprzełożenienazapisywPodstawieprogramowejł,atym
samymwjakimśzakresiekształtująszkolnąnarracjęholokaustową74.
Jakwidać,nawetnajbardziejpobieżnyoglądsytuacji,wjakiejznalazła
sięflliteraturaczwarta”
,dowodzi,żeprędzejczypóźniejmusiałaodpo-
wiedziećnawyzwanieszerokopojętegozaświadczaniaoprzeszłości75.
adresowanychdoniedorosłychsąefektemcorazbardziejpopularnychnaZacho-
dzieChildrenStudies.Choćterminzaproponowaładopierow1991rokuGertrud
Lenzer,założycielkaszkołyChildrenStudieswBrooklynCollegeofCityUniversity
wNowymJorku,towPolscebadanianaddzieciństwemnajbliższezałożeniom
ChildrenStudieszostałyzapoczątkowanewlatachsześćdziesiątychprzezprace
JerzegoCieślikowskiego,autoraLiteraturyosobnejorazWielkiejzabawy.Karolina
Szymborskatwierdzi,żeuczonyograniczyłswójprojektbadańnaddzieckiemdo
inspiracjipedagogicznychiliterackich.TymczasemflProgramChildrenStudieszde-
cydowaniewykraczapozatenobszar”
,gdyżjegocelemjestodpedagogizowanie
badańdziecięcych.Zob.K.Szymborska:Wmetodologicznymtyglu„ChildrenStudies”.
W:„ChildrenStudies”jakoperspektywainterpretacyjna.Studiaiszkice.Red.J.SztacHel-
ska,K.Szymborska.Białystok2014,s.22.Wartododać,żewPolsceantropologią
dzieciństwazajmujesięprzedewszystkimRyszardWaksmund,autorprzełomowej
pracyDzieci—plemięnieznane.Trudnedoprzecenieniawtymzakresiesąrównież
publikacjeGrzegorzaLeszczyńskiegoorazprzełomowaksiążkaMałgorzatyJacyno
iAlinySzulżyckiej.Zob.R.Waksmund:Dzieci—plemięnieznane.Odfolklorystyki
doetnografidzieciństwa.flLiteraturaLudowa”1994,nr3,s.3—15;G.Leszczyński:
KulturowyobrazdzieckaidzieciństwawliteraturzedrugiejpołowyXIXiwXXwieku.
Wybraneproblemy.Warszawa2006;M.Jacyno,A.Szulżycka:Dzieciństwo.Doświad-
czeniebezświata.Warszawa1999.
74NaosobnąrozprawęzasługujeobecnośćZagładywsztuce,popkulturze,
atakżemediach.Szczególnietedwaostatniekanałykomunikacjimająogromny
wpływnabudowanieświadomościmłodegoczłowiekanatematZagłady.Zob.
M.Kaźmierczak:AuschwitzwInternecie.PrzedstawieniaHolokaustuwkulturzepopu-
larnej.Poznań2012.
75Nasuwasiępytanie,czytekstyoZagładzienależądokategoriiliteratury
historycznejdladzieciimłodzieży.Wydajesię,żejeszczenie,prawdopodobnie
dlatego,żewciążżyjąofiaryiświadkowieWydarzenia.Trafniejszymterminem
