Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wykładniaprawa–modelogólny
waorazodszukiwania(rekonstruowania)woliisensównadawanychprawu
przeznnominalnego”dlatejkulturyprawodawcę.Istotnympunktemodnie-
sieniatakrozumianejwykładnijestformawyrażeniajęzykowego,kojarzona
wkulturzeprawastanowionegozprzepisemprawnym.Założeniemkoncepcji
jestjednaknieograniczaniesiędorekonstrukcjiwzorówzachowaniajedynie
ztegoźródła,coprowadzidoposzukiwaniawłaściwościwykładniłączącej
odmienneźródła,przejawiającesięnietylkowpostacirozmaitychrodzajów
przepisówprawnych,aletakżeróżnychdecyzjistosowaniaprawa(preceden-
sów)czyteżwyrażonejjęzykowo(wysłowionejwpostacigeneralnejklauzuli
odsyłającej)wartościczynormypozaprawnej(moralnej,zwyczajowej,itp.).
Ponadtozakładaonaodszukanieźródełorazrekonstrukcjęróżnegorodzaju
norm–kompetencyjnych,proceduralnychorazmaterialnoprawnych,przydostrze-
ganiuróżnic,zarównocodoźródeł,jakisamejrekonstrukcjitychrodzajównorm.
Koncepcjętędasięodnieśćdoróżnychrodzajówwykładni.Zjednejstro-
nybowiemniejestistotne,czywykładnitejdokonujesięwramachwykładni
nfachowej”(merytoryczniekompetentnej),czynpotocznej”,zzałożenianie-
fachowej,aleustalającejsensywyrażeńitreśćwzorówzachowania.Niejest
teżważne,czywykładniajestdokonywanaprzezpodmiottworzącywzór(ko-
dującytenwzórwformę),cojestnazywanewykładniąautentyczną,czyprzez
podmiotinny,mającydotegoformalnekompetencje(wykładnialegalna)lub
takichkompetencjiniemający.Niejesttakżeistotne,czywykładniawtenspo-
sóbdokonanajestwjakimśzakresieprzedmiotowymlubpodmiotowymwią-
żącadlainnychpodmiotów,czynie(będącmimotoniejednokrotniewykładnią
oddziałującąnainneprocesywykładni).Koncepcjętędasięwreszcieodnieść
takżedorozróżnieniawykładniteoretycznej(doktrynalnej)orazpraktycznej
(decyzyjnej,operatywnej).Wkażdymztychwyróżnionychrodzajówwykła-
dniinnybędziezakreskataloguźródełrekonstrukcji,innymożebyćprzebieg
wykładniczyrelacjepomiędzyposzczególnymiregułami(argumentamiinter-
pretacyjnymi),inny–sposóbsformułowaniaorazskalakonkretnościwyniku
wykładni,itp.,niemniejwszędziewykładniabędzieobejmowaćustalenieźródeł
orazrekonstrukcjęwzoruzachowania.
Koncepcjata,jaksięwydaje,możeodnosićsię,mimoiżjestbudowanaco
dozasadynagruncieprawakrajowego,zarównodotegożprawakrajowego
(naróżnympoziomiemocywiążącej),jakiprawamiędzynarodowegoczypo-
nadnarodowego,przykoniecznościdostrzeganiarozmaitychróżnic.Sprawdze-
niutejhipotezywkontekścieodniesieniapodstawowegomodeluwykładnido
wykładniwramachmiędzynarodowegoprawaprawczłowiekaorazprawaUnii
Europejskiejsłużynałożeniewłaściwościdostrzeżonychwczęścipierwszej
pracynacechyobupowyższychrodzajówprawa,comamiejscewczęścidru-
giejitrzeciejtejpracy.
