Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Zagadnieniapojęcioweiustaleniametodologiczne
Przeprowadzającanalizędecyzjiinterpretacyjnychzpunktuwidze-
niauwzględnianiaprzyichpodejmowaniukonsekwencjifaktycznych,
jakiedecyzjetewywołająprzezichpodjęcie,podjąłempróbęwyodręb-
nieniaodmiennychwersji,punktówwidzenia,kontekstówwjakichmogą
byćstawianepytaniaoszczegółowezagadnieniazwiązanezinterpretacją.
Przydokonywaniuanalizywprowadziłemm.in.odróżnienieanalitycz-
nego,deskryptywnegoinormatywnegoujęciaproblemuuwzględniania
faktycznychnastępstwdecyzjiinterpretacyjnychorazpojęciekontekstu
heurezyiuzasadnienia32.
TomaszSpyraprzedstawiłpropozycjępostrzeganiaproblematyki
wykładniwwieluróżnychperspektywach33.Podstawoweperspektywy
postrzeganiawykładniprawatoujętedychotomicznie:perspektywaopi-
sowainormatywna,perspektywaheurezyiuzasadnienia,perspektywa
wewnętrznaizewnętrznaorazperspektywafilozoficznaiafilozoficzna.
Wydajesięwartepodkreślenia,żetakiewyliczeniesposobówpostrzegania
wykładnijestwyliczeniemotwartym,pozwalającymnadołączeniekolej-
nychperspektywbadawczych.
3.1.1.Perspektywaheurezyaperspektywauzasadnienia
Wmoimprzekonaniutadychotomiapostrzeganiawykładninależy
donajistotniejszych,gdyżodnosisiędocharakterystykitego,naczympo-
legajączynnościinterpretacyjne.Odróżnienietychperspektywnawiązuje
dowprowadzonejprzezK.PopperaorazH.Reichenbachaparypojęć–
pojęciakontekstuodkryciaikontekstuuzasadnienia.Odróżnienietych
pojęćstanowiłostandardwdyskusjachtoczonychwKoleWiedeńskim34.
32
K.Płeszka,Uzasadnianiedecyzjiinterpretacyjnychprzezichkonsekwencje,Kraków1996,s.13–25.
33
T.Spyra,Granicewykładni...,s.17–28;wdalszymtokurozważańopieramsięwłaśnienatej
propozycjimetodologicznej,tylkonieznacznieimiejscamijąmodyfikując.
34
K.Popper,Logikaodkrycianaukowego,Warszawa2002,s.32:UWydajemisię,żestadium
początkowe,aktpowzięciapomysłuczywymyśleniateorii,aniniewymagaanalizylogicznej,anisię
takiejanalizieniepoddaje.Pytanie,jaksiętodzieje,żektośwpadananowypomysł–czybędzienim
tematmuzyczny,intrygadramatyczna,czyteorianaukowa–możebyćniezmiernieinteresującedla
psychologiiempirycznej,jestjednakbezznaczeniadlalogicznejanalizywiedzynaukowej.Analiza
logicznaniezajmujesiębowiempytaniamiofakty(Kantowskiequidfacti?),alewyłączniepytaniami
dotyczącymiprawomocnościlubważności(Kantowskiequidjuris?).(...)Wprowadzęprzetowyraź-
nerozróżnieniepomiędzyprocesemrodzeniasięnowegopomysłu,ametodamiiwynikamijego
logicznejanalizy”.Zob.takżebardzociekawąanalizęzzakresufilozofiinaukiw:J.Woleński,Logi-
ka,kontekstodkrycia,kontekstuzasadnienia(w:)W.Krajewski,W.Strawiński(red.),Odkrycienaukowe
iinnezagadnieniawspółczesnejfilozofiinauki,Warszawa2003,s.75in.;analizatapoprzedzonazostała
30
