Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wykładyzklasycznejfilozofiiniemieckiej
dukowalnyinieusuwalnydualizm,jaktojużsamKantnazwał–formy
poznaniaijegotreściczyteżmaterii,tworzywa.Wszędzietupojawia
sięniemieckie
StoB
.Jesttotakiewyrażenie,którenapozórodpowia-
dałacińskiemusłowu
materia
,alemaznaczniebogatszekonotacje,bo
StoB
tojestmateria,którajednocześniejestmateriałem,awięctak-
żewtymsensietworzywemitreścią.Natykamysięzatemnadualizm
formyitworzywa,materiału,któryzawierasięwsamympojęciubycia
danym,inieuchronnej,nieprzekraczalnejreceptywnościnaszychwładz
poznawczych,wyrażanychprzezwładzęzmysłową.Zdrugiejstrony,od-
powiedniodotego,mamydoczynieniazczystąfaktycznościąwszyst-
kichtychform,któreKantprzyjmujewdużymstopniujakojużgoto-
we,zastane,iktóreniesąwpełnyisystematycznysposóbwywiedzione
zjakiejśjednejzasady.Czasiprzestrzeńjakoaprioryczneformypo-
znaniazmysłowegoorazkategoriejakoaprioryczneformypoznania
intelektualnegotorzeczy,którenijaksiędosiebiemająwpierwszej
Krytyce
.Niezostająsprowadzonedojednejpodstawy,aniniezostaje
znalezionyiwskazanyichwspólnykorzeń.SamKantprzyznajezresztą
tow
Krytyce
,mówiąc,żetowłaśniejestnajwiększezadaniedlaprzy-
szłejfilozofiikrytycznejczyteżtranscendentalnej:znaleźćtenwspólny
korzeńobydwuwładzpoznawczych2.SamKantgoniewskazuje,cood
razuwytykająmujegokrytycy,ajegouczniowieizwolennicypróbują
poprawićiuzupełnić.
Wreszciejakotrzeciobszarpierwszychwątpliwościikontrowersji
jawisięjeszczeogólniejsza–możenajogólniejsza–kwestiapełnegoroz-
winięciatego,cosamKantjużzapowiadał,alewłaściwienigdziedokońca
nieurzeczywistnił:rozwinięciaideisystemufilozofiitranscendentalnej.
Kantwielokrotniepodkreślał,żejegodzieło,jegokrytykarozumujest
tylkokrytykąwłaśnie,czylistanowizaledwiepropedeutykęrzeczywistej,
właściwejwiedzyfilozoficznej.Wiedzętęmusidopierorozwinąćprzyszły
systemfilozofii.Toodróżnienietylkokrytykijakowstępu,propedeutyki,
przygotowaniagruntuisamegosystemu,czyliwłaściwejfilozofiiwpeł-
nymjejkształcieicałkowitymrozwinięciu,jesttakżejednymzgłównych
punktówzapalnych,głównychognisksporuikontrowersjiwokółfilozo-
fiikrytycznejKanta.Dotyczytozwłaszczazwolennikówikontynuatorów
–tychmyślicieli,którzyakceptująpodstawykrytycznejfilozofiiKanta,
aleodpoczątkupróbująjąulepszyć,poprawić,uzupełnićwodpowiedzi
naznanejużzarzutypierwszychkrytyków.
2Por.I.Kant,
Krytykaczystegorozumu
,A15:B29.
8
