Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MieczysławStolarczyk:Kierunkiewolucjieuropejskiegosystemubezpieczeństwamiędzynarodowego…
relacjepomiędzypaństwami,przedewszystkimmocarstwamiiinnymipodmiota-
mistosunkówmiędzynarodowychwposzczególnychpłaszczyznachstosunkówmię-
dzynarodowych(politycznych,ekonomicznych,militarnych,kulturalnychiinnych).
Wkażdejztychpłaszczyznscenymiędzynarodowej,zewzględunapostępującąroz-
ciągliwośćbezpieczeństwa,kwestiązasadnicząjestpercepcjazagrożeńprzezdecy-
dentówpolitykibezpieczeństwaposzczególnychpaństw,istotnychdlainteresów
reprezentowanychprzeznichkrajówwposzczególnychpłaszczyznachstosunków
międzynarodowychipodejmowaniedziałańzmierzającychdoichograniczanialub
eliminowania;.
DlabezpieczeństwazewnętrznegoPolskinajbliższeinajważniejsześrodowi-
skomiędzynarodowe(przestrzeńmiędzynarodowa)tośrodowiskosubregionalne
(sąsiedzkie)iregionalne(europejskie)9.Oczywiścienaewolucjęśrodowiskamiędzy-
narodowego,wtymsystemubezpieczeństwamiędzynarodowego,niezwykleistotny
wpływwywierajązjawiskaiprocesywystępującezarównowEuropie,jakiwskali
globalnej.Szczególnieznaczącawtymzakresiewydajesiębyćewolucjasupermocar-
stwowejpozycjiStanówZjednoczonychizwiązanaztymewolucjasystemupozim-
nowojennegowstosunkachmiędzynarodowych,odamerykańskiegounipolaryzmu
doamerykańsko-chińskiejdwubiegunowości10czywielobiegunowości.
Internacjolodzyzwracająuwagęnato,iżkończysięsystemmiędzynarodowy,
jakidotądznaliśmy.Stawiająpytanie,jakimożebyćtennowy.ZdaniemRomana
Kuźniaraweszliśmyjużwpozachodnisystemmiędzynarodowy11.Powolibowiem
kończysiętrwającaodXVw.dominacjaZachoduwświatowymsystemie.Stawia-
nejestpytanie,ilebędzieZachoduwpozachodnimsystemiemiędzynarodowym.
WjakimzakresieZachódmożejeszczesterować(zarządzać)jegoewolucją,byXXIw.
niestałsię,popięciuwiekach,systememantyzachodnim?CytowanyRomanKuź-
niarpisze,żesystempozachodniniemusibyćsystememantyzachodnim,alemoże
takimbyć.Zdaniemtegoautorachodzioto,abypozostawićposobiejaknajwięcej
17
;Szerzejnatematbezpieczeństwamiędzynarodowegopozimnejwojniezob.Bezpieczeństwomiędzyna-
rodowepozimnejwojnie.Red.R.Zięba.Warszawa2008;Światwobecwspółczesnychwyzwańizagrożeń.Red.
J.Symonides.Warszawa2010;BezpieczeństwowXXIwieku.Asymetrycznyświat.Red.K.Lidel,P.Piasecka,
T.R.Aleksandrowicz.Warszawa2011;Bezpieczeństwomiędzynarodowe.Red.R.Kuźniaretal.Warszawa
2012;NeueDimensioneninternationalerSicherheitspolitik.Hrsg.R.Meier-Walser,A.Wolf.München2011.
9Zob.M.Stolarczyk:NowewyzwaniaizagrożeniadlapolitykizagranicznejPolskiwpołowiedrugiej
dekadyXXIwieku.W:PolitykazagranicznaPolskiwzmieniającymsięładziemiędzynarodowym.Wybrane
problemy.Red.R.Zięba,T.Pawłuszko.Kielce2016.
10EdwardHaliżakodwołującsiędotypologiibiegunowościGeorge’aModelskiego,wedługktórejwsys-
temiebipolarnympoziomkoncentracjisiłymilitarnejigospodarczejwdwóchpaństwachtworzącychukład
bipolarnywynosi50%światowegopotencjałuwtychpłaszczyznach,wykazywał,żew2015r.poziomkon-
centracjisiłymilitarnejwUSAiChinachwynosił46,85%,apoziomkoncentracjisiłyekonomicznejwUSA
iChinach39,2%.E.Haliżak:WyłaniającasiędwubiegunowośćUSA-Chinywsystemiemiędzynarodowym.
W:Tendencjeiprocesyrozwojowewspółczesnychstosunkówmiędzynarodowych.Red.M.F.Gawryckietal.
Warszawa2016,s.590.
11R.Kuźniar:Europawporządkumiędzynarodowym.Warszawa2016,s.193inast.
