Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
CzęśćI.Wyzwaniaizagrożeniadlabezpieczeństwamiędzynarodowego
Zachoduwporządkumiędzynarodowym,którystajesiępostzachodni,aleniemusi
byćantyzachodni12.
Jednymznajważniejszychwyzwańewolucjisystemumiędzynarodowegowska-
liglobalnejjestto,żebykluczowadlatejewolucjirywalizacjaamerykańsko-chińska
przebiegałatakjakdotejpory,bezsięganiaprzezrywalizującestronydoinstrumen-
tówmilitarnychwstosunkachdwustronnych,czyteżnapewnymetapiezaostrza-
niasiętejrywalizacjidojdziemiędzytymipaństwamidokonfliktuzbrojnego(wojny
hegemonicznej).HenryKissingerwpracyPorządekmiędzynarodowypisał,żeUSA
nuznanymmocarstwem”,aChinynaspirantem”dotejroli.Jednocześniepod-
kreślał,żena15przypadków,kiedyuznanemocarstwoinaspirant”oddziaływałyna
siebie,10zakończyłosięwojną13.
Wartomiećnauwadze,żewnowożytnymsystemiemiędzynarodowymijego
częściachskładowych(systemiewestfalskim,wiedeńskim,wersalskim,bipolarnym
ipozimnowojennym)zasadniczazmianaukładusiłdokonałasięwwarunkachpoko-
jowychtylkoraz,naprzełomielat80.i90.XXw.,kiedytorozpadłsięsystembipo-
larny(zimnowojenny).Wtymkontekściezasadnejestpytanie,czykolejnazasadni-
czazmianaukładusiłwskaliglobalnejdokonasięteżwsposóbpokojowy.Faktem
jestbowiem,żewdrugiejdekadzieXXIw.znaczniezwiększyłosięzagrożeniewybu-
chemglobalnegokonfliktuzbrojnego(np.USA-ChRL,NATO-Rosjaczyprzerodze-
niesięwojnywSyriiwkonfliktglobalny)14.
Zaczynawyłaniaćsięnowysystemmiędzynarodowy,któregokształtujeszczenie
znamy.Niewiadomo,czypowstanienadrodzepokojowej,jaksystempozimnowo-
jenny(unipolarny;amerykański),czyteżwskutekwielkiejwojny(wojnyhegemonicz-
nej)15.Jedenzescenariuszyewolucjisystemumiędzynarodowegozakładamożliwość
konfliktuUSA-ChRLzosiąnaMorzuPołudniowochińskimikonfliktuRosja-NATO
zosiąnaBałtykuiwPolsce.Wkontekścieprognozowanegoscenariuszazakładają-
12Ibidem.
13H.Kissinger:Porządekświatowy.Przeł.M.Antosiewiocz.Wołowiec2016.
14JefreySachs,amerykańskiekonomista,któryprzygotowałwstępnyprojektprogramutransforma-
cjipolskiejgospodarkizwanejjakonPlanBalcerowicza”,mówił,żentajnawojnaUSAwSyriijestnielegalna
zarównowświetleamerykańskiejkonstytucji(któraprzyznajeKongresowiwyłączneprawodowypowiedze-
niawojny),jakiKartyNarodówZjednoczonych.Cowięcejjestonacynicznymilekkomyślnymzagraniem
hazardowym.WysiłkizmierzającedoobaleniaAssada,którymprzewodząUSA,niesłużąochroniesyryj-
skichcywilów,jakczasamisugerowaliObamaiClinton.wojnązastępcząprowadzonąprzeciwkoIranowi
iRosji,ataksięzłożyło,żeSyriastałasięjejpolem.Stawkatejwojnyjestznaczniewyższaibardziejniebez-
pieczna,niżwyobrażajątosobiejejamerykańscyrzecznicy.KiedyStanyZjednoczonewyprawiłysięnawojnę
zAssadem,Rosjazeswejstronyzwiększyławsparciewojskowedlajegorządu.Główneamerykańskiemedia
traktująpostępowanieRosjanjakozniewagę:jakKremlśmiepowstrzymywaćUSAprzedobaleniemsyryj-
skiejwładzy?EfektemjestpogłębiającysiękonfliktdyplomatycznyzRosją,którymożeeskalowaćidopro-
wadzić-choćbyniebyłotocelowe-dokonfliktumilitarnego”.J.Sachs:PrawdziweobliczeAmerykanów
wSyrii.Źdło:http:llopinie.wp.plljefry-sachs-prawdziwe-oblicze-amerykanow-w-syrii-6032308169483393a
(dostęp:4.09.2016).
15Zob.A.Gałganek:Zmianawglobalnymsystemiemiędzynarodowym.Supercykleiwojnahegemonicz-
na.Poznań1992.