Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
1.Przestrzeńpublicznawujęciuteoretycznym
kryteriumupublicznienia,zmianęsensuupublicznieniawczasie(Minton2006,
za:Parysek2011)orazróżnorodnośćczynnikównaturyspołecznej,politycznej,
technicznej,kształtującychprzestrzeniepubliczne,dodatkowomodyfikowanych
inwencjąużytkowników(Parysek2011).Wkonsekwencjiwhistoriirozwojumiasta
przestrzeniepubliczneprzybierałyrozmaiteformy,pełniącprzytymróżnorodne
funkcje(Maik2011).
Wliteraturzeprzedmiotumożnaodnaleźćdwapodejściadodefiniowaniaisto-
sowaniapojęciaprzestrzenipublicznej.Jednymznichjestpodejścieholistyczne,
zgodniezktórymprzestrzeńpublicznatoSYSTEMotwartych,ogólnodostępnych
miejscwobrębiemiasta,funkcjonującyjakopewnacałość(Kochanowska2010;
Dymnicka2013).Systemten,zdaniemM.Krajewskiego(2005),łączyelementy
miastawewspólnyorganizm,awarunkiemjegoistnieniajestcałościoweplanowa-
nieizarządzanieprzestrzeniąpublicznąorazzapobieganiefragmentacjiprzestrzeni.
PodobnądefinicjęproponujeM.Dymnicka(2013,s.53),któratwierdzi,żentradycyjna
przestrzeńpublicznatocentrummiastawrazzsieciąuliciplaców,zbioremważnych
budowli,pomników,obecnościązieleni.Toprzestrzeńotwartadlanajróżnorodniej-
szychformkontaktuizachowańcodziennychorazodświętnych”.Takrozumiana
przestrzeńpublicznatraktowanajestjakołącznikmiędzyfizycznąprzestrzeniąatym,
cookreślamyjakosferaspołeczna.Wtymznaczeniupojęcietoużywanejestzawsze
wliczbiepojedynczej.Równolegleistniejedruginurtanalizowaniaprzestrzenipub-
licznej.Nawiązujeondowspółczesnegomiasta,któreskładasięzróżnegorodzaju
luźnozesobąpowiązanychelementówiwyspecjalizowanychprzestrzeni,wtym
przestrzenipublicznychoróżnymcharakterzeifunkcjach(JałowieckiiSzczepański
2006).Niniejszeopracowanieodnosisiędodrugiegozzaprezentowanychnurtów,
wktórympojęcienprzestrzeńpubliczna”stosowanejestrównieżwliczbiemnogiej.
Istotaprzestrzenipublicznejzawierasięwpojęciunpubliczny”.Termintenwywo-
dzisięzłacińskiegopopuluslubpublicusiodnosidozbiorowościludzkiejwkon-
tekściewspólnychinteresów.Przestrzeńpublicznajestzatemdobrempublicznym.
Zgodniezteoriądóbrpublicznychprzestrzeńpublicznamożebyćtraktowanajak
dobrowspólnesłużącespołecznościlokalnej,wykorzystywaneegalitarnieprzezogół
obywateli,finansowaneprzezfunduszepubliczneorazudostępnianenieodpłatnie
(Czepczyński2012).Wprzeciwieństwiedodóbrprywatnychdobrapublicznemogą
byćużytkowanejednocześnieprzezwszystkichzainteresowanych(Wesołowska2004).
Okazujesięjednak,żekorzystaniezdanejprzestrzenipublicznejprzezokreślone
jednostkiniepozbawiawprawdzieinnychużytkownikówmożliwościkorzystania
zniej,alezdarzasię,żeprowadzidorywalizacjimiędzynimi.Przykłademrywali-
zacjimogąbyćkonfliktyonaznaczanieprzestrzeni,np.poprzezreklamy,aczasem
ojejzawłaszczanie,np.poprzezurządzanieogródkówkawiarnianychnaplacachlub
ulicach,któredefactoograniczająprzestrzeńdostępnądlaużytkowników,którzynie
sąkonsumentami.
Opublicznymcharakterzeprzestrzenidecydujeprzedewszystkimzbiorowyspo-
sóbjejużytkowania.PotwierdzatodefinicjazapisanawKarciePrzestrzeniPublicznej
