Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
9
nastąpiłzwrotwkierunkuwartościkulturowych,mieszaniafunkcji,atakżepowrót
dotradycyjnychformorganizacjiprzestrzenimiasta,takichjakulicaczyplac,oraz
powrótdopodziałumiastanaprzestrzenieprywatne,półprywatneipubliczne(ibid.).
Niebezznaczeniasąteżpoprawiającesięwarunkiekonomiczneludnościiwiększy
nacisknarekreacjęiwypoczynek(Gehl2014).WedługA.Loukaitou-Sideris(1993)
wzrostznaczeniaatrakcyjnychmiejscspędzaniaczasuwolnegoirekreacjijestwyni-
kiemwymagań,jakiestawiająprzestrzeniokreślonesegmentypopulacjimiejskiej.
Wszystkotoprzewartościowałorolęprzestrzenipublicznychwżyciumiasta,wpłynęło
nazmianęichfunkcjiispowodowałowzrostzainteresowaniaproblematykąznimi
związaną.Nieoznaczatojednak,żezagadnieniaroliprzestrzenipublicznejniebyły
poruszanewcześniej.DobrzeznanesąprzecieżpochodzącezpoczątkuXXw.pomy-
słyuzdrawianiamiastprzezichprzestrzennąstrukturyzację,doktórychzaliczasię
koncepcjajednostkisąsiedzkiejwyposażonejwterenyzielenirekreacyjno-parkowej
C.Perry’ego(1929)orazkoncepcjamiasta-ogroduskupionegowokółcentralnego
parkuE.Howarda(1902).
Rolaicharakterprzestrzenipublicznej,podobniejakwspomnianysposóbzago-
spodarowaniamiast,ewoluują.Przestrzeńpublicznatracidziśswojeznaczenie
polityczne,odchodzącodideałumiejscawymianypoglądówiswobodnegogłoszenia
idei,zyskujezaśjakoprzestrzeńskomercjalizowana,wktórejodbywająsięróżno-
rodnespotkania(Nawratek2008).Corazgłośniejmówisięteżokryzysieprzestrzeni
publicznej,któryprzejawiasięnawielesposobów.Świadcząonimm.in.:wszech-
obecnakontrola,wielowymiarowaprywatyzacjaorazoddzieleniesferypublicznejod
przestrzenipublicznej.Negatywneskutkiprzynositeżwirtualizacja,któraodbiera
przestrzenifizycznejrolęmiejscarelacji,interakcjiibudowaniawspólnoty(Lofland
2007;Grotowska2011).Przestrzeńpublicznawroliczynnikawspólnototwórczego
stanowiważnyfizycznyskładniktzw.sferyspołecznej,którąJ.Habermas(2008)
charakteryzujejakoobszardyskursupublicznegoiwymianypoglądówwnowo-
czesnymspołeczeństwie,D.Goodman(1992)-jakodomenępośredniczącąmiędzy
prywatnymżyciemjednostekaichpublicznymirolami,Ch.Taylor(2010)zaś-jako
wspólnąprzestrzeń,gdziepośrednio(m.in.dziękimediom)ibezpośredniomogą
sięstykaćczłonkowiespołeczeństwa,rozważaćsprawy,dochodzićdowspólnych
poglądów.Choćrolaprzestrzenipublicznejwgenerowaniuipodtrzymywaniużycia
społecznegosystematyczniemaleje,tojednaknadaldecydujeoistociemiejskości
ipomagabudowaćwspólnotę.Wspólnotęmiejską(wodróżnieniuod,byćmoże,
rodzącejsięwspólnotypodmiejskiej)należywidziećjakondzieleniewspólnegomiejsca
zamieszkania,dorastaniewewspólnymśrodowisku,tworzeniemiejscowejtożsamo-
ści,acozatymidzie-przynależnościdogrupyimiejscaorazodpowiedzialności
zadobrowspólne,zarównomaterialne(np.przestrzeńmiejska),jakiniematerialne
(np.tradycja)”(Paszkowski2012,s.150).Budowaniewstrefiepodmiejskiejtak
rozumianejwspólnotyjestutrudnionem.in.zewzględunabrakciągłościtradycji
związanejzpochodzeniemmieszkańców.Tradycjatajestniespójna,boprzerwana
migracją(Kępkowicz2013).
