Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
15
kówgospodarekkontynentalnych,zwłaszczaWielkiejTrójki–Niemiec,FrancjiiWłoch,
którefatalnieodbiegałyodwynikówgospodarczychStanówZjednoczonychpolatach
konwergencjidopoczątkulatdziewięćdziesiątych4.(Takaobserwacjabyłabydosyćpo-
wierzchowna,skorosiłyrynkoweostatniouległyzmianieoddemografiiporopęnafto-
wą).Niechodzimioto,żenaKontynenciepanujeinnymodelspołeczny–anioto,że
StanyZjednoczonemajągospodarkębardziej„wolnorynkową”,Kontynentzaśgospodar-
kę„mieszaną”.(WrzeczywistościStanyZjednoczonemająluksusowysystemzabezpie-
czeńspołecznych,leczskładka–czyliobciążenieztegotytułu–jesttakkosztowna,że
ubogichpracującychniestaćnaponoszenietegokosztu).Mówięotym,żemodelgo-
spodarczypanującynakontynencieeuropejskim–jegoinstytucjegospodarczeikultu-
raekonomiczna–różnisięodamerykańskiego,copociagazasobąróżnicedotyczące
rodzajuczyteżwynikówgospodarki.
NaZachodziewystępujądwasystemygospodarcze–dwasystemyinstytucjigospo-
darczych.Wielekrajów–wtymStanyZjednoczone,KanadaiWielkaBrytania–masys-
temwłasnościprywatnejcechującysięwielkąotwartościąnawprowadzaniewżycie
nowychpomysłówgospodarczychwypływającychodprywatnychprzedsiębiorcóworaz
ogromnąróżnorodnościąpoglądówwśródposiadaczymajątkuifinansistów,którzywy-
bierająideezasługującenakultywowanieorazzapewniająnaichrzeczkapitałibodź-
cekoniecznedoichrozwoju.Wprawdziewieleinnowacjiwypływazprzedsiębiorstw
ougruntowanejoddawnapozycji,takjakwdziedziniefarmacji,leczwielebierzesię
takżezfirmnastarcie–zwłaszczainnowacjinajbardziejnowatorskich.Takwygląda
swobodaprzedsiębiorczości,zwanarównież„kapitalizmem”.
SystemistniejącywkontynentalnejczęściEuropyZachodniej,chociażjesttakżeopar-
tynawłasnościprywatnej,zostałzmodyfikowanypoprzezwprowadzenieinstytucjima-
jącychnaceluochronęinteresówzainteresowanychstron,tzw.interesariuszy,orazpart-
nerówspołecznych.Instytucjetegosystemuobejmująwiększośćlubwszystkie(zależnie
oddanegokraju)spośródrozlicznychskładnikówsystemukorporacyjnegomiędzywojen-
nychWłoch–wielkiekonfederacjepracodawców,rozbudowanezwiązkizawodoweimo-
nopolistycznebanki.Odczasudrugiejwojnyświatowejniewątpliwienastąpiłowielepo-
sunięćwkierunkuliberalizacji.Wyłoniłysięjednaknoweinstytucjekorporacyjne:zasada
udziałuwpodejmowaniudecyzji(co-determination,cogestionalboMitbestimmung)dopro-
wadziładoustanowienia„radpracowniczych”(Betriebsrat)iobecniewNiemczechwskład
4Jeśliotochodzi,togospodarkikrajówkontynentalnychopierałysięlubponiosłyklęskęwiden-
tyfikowaniumożliwościinwestycyjnychstworzonychprzezrewolucjęinternetowąnaskalętakąjak
inwestycjepodjętewStanachZjednoczonych,KoreiczyJaponii.Produktkrajowybruttowielkiejtrój-
ki–Niemiec,FrancjiiWłoch–relatywniespadłz83%jegopoziomuwStanachZjednoczonychw1982r.
do72%w2004r.iwciążspada.OdnotowanoteżodpływpracownikówdoIrlandii,WielkiejBrytaniiiSta-
nówZjednoczonych,gdziełatwiejznaleźćpracę,pracajestlepiejwynagradzana,apłacenettoczęsto
wyższe.
