Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wprowadzenie
Losymiast,któremożnazaliczyćdolokalnychnstolic”XIXw.,awięcdyna-
micznierozwijającychsięośrodkówprzemysłowejmonokultury,wkolejnychde-
kadachtoczyłysięróżnie.Większościąwstrząsałymiejskiebunty,ostrestarcia
ideologiiigorączkamasowejpolityki.NiektóreznichwdrugiejpołowieXXw.
stałysięwzoremsocjalistycznejmodernizacjiiplanowejgospodarki,podczasgdy
innepodlegałyzmiennejlogicekapitalizmuiwolnegorynku.Wkońcujednak,
wrazztransformacjąglobalnejgospodarki,rozpoczętąwostatnichdekadach
XXw.,wszystkiedotknęłafaladeindustrializacjiigłębokikryzysspołeczny.Ich
przyszłośćtrzebabyłopomyślećnanowo.
Niniejszaksiążkajestpoświęconawłaśniejednemuzmiastkluczowychdla
zrozumieniadoświadczeniarozwoju,transformacji,anastępnieupadkuprzemy-
słowejnowoczesnościwEuropieŚrodkowej,npolskiemuManchesterowi”-Ło-
dzi.WXIXw.miastotorozwijałosięwdotychczasnieznanymwtejczęściEuropy
tempie,stającsięsymbolemuprzemysłowienia,gwałtownejurbanizacjiikapi-
talizmu.HistoriaŁodzijestszkicowanąwostrychbarwachilustracjązmagań
znowoczesnościąwEuropieŚrodkowejigwałtownychzmianspołecznych,za-
chodzącychwtymregionieodpołowyXIXstulecia.Totakżeopowieśćosamym
fenomenienowoczesności.Toczysięonapoczątkowowwielonarodowymimpe-
riumnaperyferiachkapitalistycznegoświata,potemwgranicachpowstających
poIwojnieświatowejpaństwnarodowych.WdrugiejpołowieXXw.wkracza
wświatmodelowanyprzezpaństwowysocjalizm,poddanynastępnie-wokresie
transformacji-strukturalnymprzekształceniom.Kończysięrównieżnaperyfe-
riach,aletymrazempóźnokapitalistycznej,globalnejgospodarki.
WramachtakiejtrajektoriirozwojuspołecznośćmieszkańcówŁodzistawała
przedzróżnicowanymiwyzwaniami.Migrancizewsiimniejszychmiasteczek,
skuszenimitemnZiemiObiecanej”,ludzie,którychprzynależnośćpaństwowa
zmieniałasięwielokrotniewciągukilkudekad,powojenniuchodźcyitracące
pracęwłókniarki-wszyscyoniprzezponadwiekszukalisposobówprzetrwania
wtrudnychiciąglezmieniającychsięrealiachprzemysłowegomiasta.Bylinie
tylkobiernymiobiektamizmian,lecznaróżnesposobystawalisiętakżeich
podmiotamiiaktorami,odciskającymipiętnonawłasnymlosieihistoriimia-
sta,wktórymprzyszłoimżyć.Ichnieodłącznymtowarzyszemwpróbachzrozu-
mieniawielkomiejskiejrzeczywistości,azarazemźródłemwyobrażeńnatemat
pożądanychkształtównowoczesnegoporządku,okazywałasięlokalnaprasa.
Jedenztysięcyprzyjezdnych,którzypodkoniecXIXw.wposzukiwaniupracy
wfabrykachwłókienniczychprzenieślisiędoŁodzizokolicznychwsi,wspominał
obezwładniającyszok,jakiwywołałownimtempożyciaipotęgaprzemysłowej
produkcji.Gdypopewnymczasiezdecydowałsięnaprenumeratęjednegozdzien-
ników,zacząłpowoliodkrywaćirozumiećwymiarywielkomiejskiegożycia,
