Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dziełapolskichsłownikarzymiałydoniosływpływnarozwójwczesnejleksyko-
grafiiwschodniosłowiańskiej(Николаев1996:160).Dotakichzaliczasiępierwszy
fundamentalnysłownikłacińsko-słowiańskiułożonyprzezhieromnichaEpifaniusza
Sławinieckiego(ok.1600-1675)w1642roku-ЛексиконлатинскийзКалепина
преложенныйнаславенскийлетаотсозданиямира7150.Wzłożonymprocesie
doborutrudniejszychekwiwalentówsłowiańskichdlasłówłacińskich(szczególnie
wwypadkunomenklaturybotanicznejizoologicznej)zawartychwsłownikuAmbro-
żegoKalepinaEpifaniuszkorzystałwdużymstopniuzTezaurusa(mesauruspolono-
-latino-graecus,1621)2GrzegorzaKnapiusza(Knapskiego),tj.dokonywałprzekładu
odpowiednikówpolskichnasłowiańskie(Николаев1996:160-161;2004:59-74).
Częśćpolsko-łacińskasłownikaKnapiuszastałasięponownieźródłemprzekładu
dlanowejredakcjipracyЛексиконсловенолатинский,трудолюбиеминоковАрсе-
нияиЕпифаниявбогоспасаемомградеМосквесоставленz1650roku,przygotowa-
nejprzezEpifaniuszawspólniezArsenijemKoreckim-Satanowskim(zm.post1653);
dlasłowapolskiegouczenidobieraliodpowiedniknsłowieński”idołączaliłacińskie
słowowyjętezdziełaKnapiusza(Николаев1996:161;2004:64).Zkoleiw1659roku
nabazietegożleksykonuPorfiryT.Siemiennikowdokonałpróbyzestawieniakolejne-
gosłownikaСлавяно-латинско-польскийсловарь.Polskikorpusredaktorzapoży-
czyłzeSkarbcaKnapskiego(Kochman1963;Николаев1996:161;2004:64;2008:28).
DrugiewydanieTezaurusaorazSynonimaz1649rokuposłużyłyzawzorzecdla
rękopiśmiennegomoskiewskiegosłownikaЛексиконязыковполскагоиславенскаго
скорагорадиизобретенияиуразумения,бывающыявнедоведомыхвещехинеис-
кусстваязыковz1670roku,któregoautorembyłprawdopodobnieSymeonPołocki
(1628/29-1680).Ówleksykonutrwalał15200słów;zachowałsięwdwóchspisach
(Witkowski1961;StriekałowaiDidiakin1962;Didiakin1963;ДидякинiСтрекалова
1965;Николаев1996:162;2004:65).Przekładyzpolskiegonarosyjskidokonywane
przezPołockiegoczęstostanowiłyneologie.
Równieżinnerękopiśmiennesłownikizjęzykiempolskimzawierałyprzekłady
leksykipolskiej.DotakichnależałyXVII-wieczneРеченияпоалфавитуотязыка
польска-польско-русскийсловарьiЛатинско-славяно-польскийсловарьzprze-
łomuXVIIiXVIIIwieku.Wartoteżzauważyć,iżjednymzpisarzykodeksuЛексикон
полонославенскийz1670roku(przygotowanegododrukuczystopisuredakcyjnego
wielkiegoleksykonupolsko-rosyjskiegoliczącego15000haseł)byłprawdopodobnie
Polak(ДубичинскийiСамойлов2006).
Książkiłacińskie,polskieicerkiewnosłowiańskietłoczonowSupraśluwprzy-
klasztornejunickiejdrukarniarchimandrytyLeonaKiszki(1668-1728),unickiego
duchownego,aprzytymuzdolnionegopisarzaidziałaczareligijnegoRzeczypospo-
litej,tłumacza.Tu18stycznia1722rokuświatłodzienneujrzałm.in.pierwszydru-
kowany(cyrylicąiłacinką)słowiańsko-polskianonimowyЛексикон,сиречьсловес-
никCлавенский,имеющвсебесловесапервееCлавенскияAзбучныя,посемже
Польския.БлагопотребныйквыразумениюСловесславенских,Oбретающихся
вКнигахЦерковных.ИзображенвтипографииМонастыряOбщежителнагосу-
2Współczesnetłumaczenie:Skarbiecpolsko-łacińsko-greckilubpodręcznekompendiumjęzykała-
cińskiegoigreckiego.
17
