Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
праслскагоРокуБожия1722.Byłtoniewielki,liczący29kart,słowniczekzawierają-
cypodstawowąleksykęniezbędnądorozumieniatekstówcerkiewnych(Grzegorczyk
1967;Gruszczyński2011:68).JednymzautorówbyłsamLeonKiszka(Лабынцев
iЩавинская2000:131).Opracowanietegoważnegoleksykonuwymagałodobrej
znajomościkilkujęzyków:cerkiewnosłowiańskiego,polskiego,greckiego,atakżełaci-
nyirosyjskiego.WznowieniasłownikamiałymiejscewCudotwórczejŁawrzePocza-
jowskiejwPoczajowiewlatach:1751,1756,1804(Николаев2008:31).
OdXVI-wiecznegotoruńskiegoNomenklatoraPiotraArtomiuszaKrzesichleba
(1552-1609),MarcinaMyliusaiJohannaBybera(wyd.1.w1591roku),najprawdo-
podobniejpoprzezNomenklatorEliaszaKopijewskiego,zależnabyłaczęśćłacińskai,
wmniejszymstopniu,rosyjskanomenklatoraFiodoraPolikarpowiczaPolikarpowa-
-Orłowa(ok.1670-1731)pt.Краткоесобранїеименъпоглавизнамърасположен-
ноетремидїалектами,вползухотящымвњдњтисвойствоеллиногреческаго
илатинскагодїалекта,wchodzącawskładjegoalfabetarzaz1701roku(Алфа-
витарьрекшебукварь,словенскими,греческими,римскимиписьменыучатися
хотящим,илюбомудриевпользудушеспасительнуюобреститщащимся).Po-
likarpowskopiowałzpolskiegodzieła19działówtematycznych,nieznaczniejemody-
fikując(ВласовiМосковкин2009a:41).
ZważniejszychpracsłownikarskichPolikarpowawymienićnależyjeszczeЛекси-
контреязычный,сиречьреченийславенских,еллиногреческихилатинскихсокро-
вище.Изразличныхдревнихиновыхкнигсобранноеипославенскомуалфавиту
вчинразположенное.Нынежеповелениемдержавнейшагоимудролюбивейшаго
монарханашего,великогокнязяПетраАлексиевича,BсеяBеликияималыяибе-
лыяроссиисамодержца.Приблагороднейшемгосударенашемцаревичеивеликом
князе,АлексииПетровиче:BцарствующемвеликомградеМоскве,вегоцарстей
типографиитипомизданное.Bлетомиробытия7213.OтвоплощенияжеБога
Слова1704,индикта13месяцадекемвриапервоеz1704rokuułożonywespółze
Stefanem(Symeonem)Jaworskim(1658-1722),biskupemRosyjskiegoKościołaPra-
wosławnego,igreckimimnichami,braćmiLichudami(Leichoudes)-Ioannikiosem
(1633-1717)iSophroniosem(1653-1730),wykładowcamiAkademiiSłowiano-
-Greko-Łacińskiej(łac.AcademiaSlavo-Graeco-Latina),pierwszejrosyjskiejuczelni
wyższej,założonejw1687rokuwMoskwie.ZnaczącabyłateżСлавянскаяграмма-
тикаz1721roku,będącaprzeróbkągramatykiMelecjusza(MeletiuszaSmotriskiego,
Smotrzyskiego,Smotrziskiego,ok.1577-1633),prawosławnego,anastępnieunickiego
duchownegodziałającegowIRzeczypospolitej,arcybiskupapołockiego3.
Wleksykografiirosyjskiejjestwielepracwzorowanychnapolskich.Dotakich
należyepokowyПoльcкийoбщийcлoвapьибиблейный,спольскою,латинскою
ироссийскоюновоисправленноюбиблиямисмечиванCyriakaKondratowicza
z1775roku,opartynajęzykowo-encyklopedycznymTezaurusieGrzegorzaKnapskie-
3Melecjuszbyłautoremgramatykijęzykacerkiewnosłowiańskiegozaliczanejdonajważniejszych
opracowańtegotematu.JakojęzykaminatywnymiMelecjuszposługiwałsiękresowąpolszczyzną
orazjęzykiemruskim(Frick1995).Dziełaliturgicznepisałwjęzykupolskim.Jegoidiolektcharak-
teryzowałobogactworuskichzapożyczeń,wplatanychświadomiedotekstu,orazodważnejęzyko-
twórstwoprzejawiającesięwkreowaniuneologizmów.Duchownyzdawałsięwypracowaćnową
odmianęstylistycznąjęzykapolskiego,amianowicienjęzykpolskichprawosławnych”(Frick1995).
18
