Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1839pięcioczęściowySlownjkčesko-némecky4JosefaJungmanna(1773-1847).Będąc
pierwszymsłownikiemjedno-iwielojęzycznym,atakżepierwszymsłownikiempo-
równawczymjęzykówsłowiańskich,dziełoLindegostałosięrównieżinspiracjądla
braciGrimm-Jacoba(1785-1863)iWilhelma(1786-1859)-twórcównaukowejlek-
sykografiihistorycznej,autorówdziejotwórczegoDeutschesWörterbuch(tompierw-
szyukazałsięwLipskuw1854roku).
ZnamiennyjestudziałwybitnegopolskiegoteoretykajęzykoznawstwaJanaIgna-
cegoNiecisławaBaudouinadeCourtenay(1845-1929)wredakcjitrzeciegowydania
czterotomowegosłownikaWładimiraDalaТолковыйсловарьживоговеликорусско-
гоязыка(Petersburg-Moskwa),opublikowanegowlatach1903-1909.Dotegowy-
daniaPolakwłączyłwyrazynienormatywne,amianowiciekolokwialneiwulgarne,
cozresztąspotkałosięzdezaprobatąówczesnychrecenzentów.Wartopodkreślić,iż
WładimirDal(1801-1872)byłnajwybitniejszymleksykografemrosyjskim;niebył
naukowcem,leczpełnympasjiamatorem,nkolekcjoneremsłów”(Siatkowska2008:
162).Wswympomnikowymsłownikuzawarłpierwszykompletnyopisjęzykaro-
syjskiego.Podterminemżywyjęzyk(ros.живойязык)rozumiałzarównogwarę,jak
ipotocznyśrodekkomunikacjiwarstwwykształconych.Cechowałgoumiarkowany
puryzm,coprzejawiałosięwtolerowaniusłówobcych,oileniemiałyrodzimychod-
powiedników,azarazemopowiadaniusięprzeciwkoniepotrzebnymzapożyczeniom.
Obydwuwielkimsłownikarzom,zpochodzeniaNiemcom-DalowiiLindemu
-przypadłowudzialetworzenieleksykiogólnonarodowychjęzykównowożytnych-
odpowiednio:rosyjskiegoipolskiego.
Początkisłownikarstwazjęzykiemrosyjskim-działalność
EliaszaKopijewicza(Kopijewskiego)
Początkirodzimejleksykografiiprzekładowejzjęzykiemrosyjskimzwiązanesą
zdziałalnościąwydawnicząEliaszaKopijewicza5(a.Kopijewskiego,a.Kopiewicza,
a.Kopiiewitza;ros.ИльяФёдоровичКопиевскийa.Копиевич).Choćpolskiniebył
językiemaniwyjściowym,anidocelowymkompilowanychprzezniegotezaurusów
dydaktycznych,touzewnętrzniasięonwdużejliczbiepolonizmówi(świadomiebądź
podświadomie)polskiejnormiejęzykowejujawniającejsięwrutenizmach6.Kopije-
wicz(Kopijewski)topostaćznacząca,aczkolwiekniewymienianawpracachpolskich
4WsłownikuJungmannawystępuje2200polonizmów,wtym550terminównaukowychiponad
1650wyrazówniespecjalistycznych.Częśćznichnabrałacharakteruksiążkowego(RiegeriSiatkow-
ski2001:544).
5Wpolskiejliteraturzenaukowejautorzyposługująsiędwiemawersjaminazwiska:Kopijewskioraz
Kopijewicz.WniniejszejpracydominowaćbędziepostaćKopijewicz,botakwłaśniepodpisywałsię
twórcanakartachswychdzieł.
6NomenklatoryKopijewiczaostatnimilatyanalizowałjęzykoznawczoAdamFałowski(2013a,b;
2015;2016).
20
