Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ofaraprzestępstwawmyślistarożytnej
43
nTaprzyczyna[karania]pojawiasię,gdygodnośćipowagatego,któremu
zostaławyrządzonakrzywda,powinnabyćchroniona,aby,wprzypad-
kuodstąpieniaod[wymierzenia]kary,niezrodziłasiępogardadlaniego
iabyjegohonornieucierpiał”.
Gelliuspodał,żekara,opróczfunkcjiprewencyjnych,marównieżzna-
czeniedlaofiary,którejgodnośćmogłabyzostaćnarażonanaszwank.
Wydajesię,żedotyczytosytuacji,wktórych-wrazienieukarania
sprawcy-ucierpiałbyhonorposzkodowanego.Jeślinaprzykładofiara
zostałaznieważona,odstąpienieodwymiarukarydlasprawcyspowo-
dowałoby,żewpowszechnejświadomościutrwaliłobysięprzekonanie
otym,żeobelgipodadresemofiarybyłyzasadne.
Przykłademtakiegosposoburozumowaniamożebyćsłynnykazuspo-
rwanegoprzezpiratówCezara24.OtóżCezardostałsięwręcemorskich
rozbójnikównajprawdopodobniejwczasiepodróżynaRodos,gdzie
miałstudiowaćpodokiemmistrzaretorykiMolona25.Przezprawie
czterdzieścidniprzetrzymywanybyłwpobliżuwysepkiFarmakuzy,
poczymzapłaconozaniegookupwwysokościpięćdziesięciutalentów
izostałwypuszczony.Natychmiastzebrałflotę,pojmałswoichprześla-
dowcówiwszystkichukrzyżował.
Interesująceszczegółytegoepizodu.Autorzystarożytnipodkreślali
odwagęCezaraispokój,jakizachowywałwśródpiratów.WedługPlutar-
chakiedyrozbójnicyzażądalizaniegookupuwwysokościdwudziestu
24Por.szerzejnatentemat:A.Tarwacka,RomansandPirates.LegalPerspective,
Warszawa2009,s.119-124;A.Tarwacka,PiracyinAncientRome.meCrimeandIts
Punishment[w:]“meyCalledMetoDestroytheWickedandtheEvil”.SelectedEssays
onCrimeandPunishmentinAntiquity,ed.byS.Nowicki,Munster2016,s.238-242.
25Por.Suet.,Div.Iul.4,1;Plut.,Caes.3,1.Dogłębnąanalizęźródełwkontekście
datowaniategoepizoduprzeprowadziłA.M.Wardwdwóchartykułach:Caesarandthe
Pirates,CP1975/70,s.267-268orazCaesarandthePiratesII.meElusiveM.IuniusIun-
cusandtheYear75/74,AmericanJournalofAncientHistory1977/2,s.26-36.Wpierw-
szymznichbadaczdowodził,żeporwanieCezaramiałomiejsceraczejw81r.p.n.e.,
wdrugimjednakzdecydowanieopowiedziałsięzarokiem75/74p.n.e.Zadatowaniem
zdarzeniana74lubprzełom74/73r.p.n.e.opowiedziałsięteżJ.Osgood,Caesarand
mePirates:orHowtoMake(andBreak)anAncientLife,nGreeceandRome”2010/57.2,
s.334-336.Por.M.Gelzer,Caesar.PoliticianandStatesman,Oxford1968,s.23in.