Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ofaraprzestępstwawmyślistarożytnej
41
Mart.,Ep.9,96:
nClinicusHerodestrullamsubduxerataegro:
deprensusdixit:«Stulte,quidergobibis?»”.
nLekarzHerodeszwędziłkubekchorego.
Przyłapanypowiedział:«Głupcze,apocomaszpić?»”.
Takżewtymprzypadkutodoktorokradłklienta,zabierającmukubek
czyczerpakdowody.Kiedychorygonatymzłapał,broniłsię,powo-
łującsięnawłasnezalecenia:pacjentmiałzapewneograniczaćpicie.
TeoretyczneuwagiArystotelesamiałyzatemodbiciewcodziennych
wydarzeniach.Przytoczonedowcipywskazująnaproblemy,zjakimi
nacodzieńborykałysięofiaryprzestępstw.Pokazujątakże,żebyłyto
kwestiespołecznieważne.
WróćmyjednakdogłównegonurtupoglądówStagiryty:wdalszej
częścirozważaństwierdziłon,żeważnesątakżestosunkimiędzy
ofiarąaprzestępcą.Doznająkrzywdyci,którzysamilubichprzod-
kowieskrzywdzilinapastnikalubjegokrewnego14.Łatwonapaśćna
wroga-sprawiatoprzyjemność,atakżenaprzyjaciela-niejest
totrudne.Łupemstająsięci,którzywogóleniemająprzyjaciół,
ponieważniktichniewspiera.Ofiarąmożezostaćrównieżten,kto
nieumieprzemawiaćiniejestzdolnydoczynu,ponieważczęstonie
występujezoskarżeniemalboporzucarozpoczętąsprawę,alboteż
dążydougody,któraniezawszejestdlaniegokorzystna.Podobnie
ofiaramistająsięci,którzyniemajączasunadługotrwałyproces
izadowoląsiępolubownymzałatwieniemsprawyiotrzymaniemnie-
wielkiegoodszkodowania,jaknaprzykładcudzoziemcylubbędący
częstowpodróżykupcy15.
Arystotelestwierdziłtakże,żeskrzywdzeniaprzestępcyniemożnawza-
sadzietraktowaćjakoprzestępstwa.Odpłacenietymsamymtraktować
należałobyjegozdaniemjakoczynpiękny16.Istniejenatomiastpodsta-
wowaróżnicamiędzyzemstąakarą.Chodzituoosobę,zewzględuna
14Aristot.,Rhet.1,12,23.
15Aristot.,Rhet.1,12,25.
16Aristot.,Rhet.1,12,26.
