Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IEdukacjaliterackaikulturowa
KrystynaKOZIOŁEK
Dydaktykaliteraturyinowemedia
1
WZiemiobiecanejReymontprzedstawiłobrazytechnologicznegoprzy‑
spieszenia,jakiemuuległanaprzełomieXIXiXXwiekuŁódź,zwanawów‑
czasnpolskimManchesterem”.Pełnadrastycznychopisówpowieśćukazuje
miastojakoarenędarwinowskiejwalkioprzetrwanie.Sukcesnielicznychzo‑
stajeokupionyklęskąinnych.Miastoreprezentujeokrutnąsprawiedliwość:
niszczyzarównotych,którzyakceptująmorderczywyścig,jakitych,którzy
sprzeciwiająsiępodobnejwizjiludzkiegolosu.Jakpamiętamy,powieśćma
trzechbohaterów,akażdystanowiodmianęBalzakowskiegoRastignaca:Nie‑
miec1MaxBaum,Żyd1MorycWeltiPolak1KarolBorowiecki.Każdy
znichobsesyjniepragniezdobyćfortunę,bezwzględunakoszty,jakichmo‑
głobytowymagać.Iwkońcudostająto,czegotakbardzopragnęli.Przypomi‑
namteoczywistości,abyprzywołaćjednąscenęzpowieści,którąchciałabym
uczynićmodelemprzemiantechnologiiuczenia.OjciecMaxa,staryBaum,
jestwłaścicielemfabryki,wktórejnadalpracujesięnaręcznychkrosnach;to
fabrykabezparowychtkalni.Wewspomnianejscenieoglądamyumierającą
fabrykęoczamiTrawińskiego,któryprzychodzipożyczyćodBaumapienię‑
dzy:
Suchytrzaskwarsztatówręcznych,rozlegającysięmonotonnie,rozle‑
wałpokorytarzachmrocznych,zaśmieconychodpadkamibawełnyireszt‑
kamistarychwarsztatów,usypiającynastrójnudyismutku.[...]
Wsalachfabrycznychrównieżbyłopusto,mrocznoisennie.
Byłytowielkieprostokąty,podpartewśrodkuszeregiemżelaznychsłu‑
pów,zapchaneręcznymitkackimiwarsztatamiJaccarda,którestaływdwa
rzędy,podgęstorozłożonymioknami.Połowawarsztatówstałanieczynna,
obrośniętanibymchemsiwym,pyłembawełnianym.[...]
