Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Edukacjaliterackaikulturowa
iprzejść.Ach!Jestczaremtychwalk,żektonaniepatrzy,musijeteżto‑
czyć!
9
Kino,telewizjaisieć,pomnażającbezkońcananaszychoczachobrazy,obie‑
cują1pozainformacją1nieograniczonemożliwościtworzeniapotencjalnych
wspólnot.Wrzeczywistościjednakmonitoralienujenas,podobniejakmaszyna
XIX-wiecznegołódzkiegorobotnika.Przebywającwspólniezinnymiwjednej
hali,pozostawałuwięzionywniewidzialnejceliłączącejgozmaszyną,podobnie
jakmyprzyłączenijesteśmydojakiejśodmianyekranu.Nieustanawiamywten
sposóbżadnejrealnejwspólnotyużytkownikówsieci.Komunikacjategotypu
stanowijedyniesubstytutwięziemocjonalnych,jakiemogąpowstaćtylkowbez‑
pośrednimkontakciezinnym,wbliskościdialoguikontrowersji.
Obcowaniezekranemprzetwarzanaswistotycorazbardziejniecierpliwe,
nskipujące”inklikające”,abywkółkotasowaćobrazy,którymicorazszybciejsię
nudzimy,więcszukamykolejnego,nodświeżonego”.Zauważalnymefektemkul‑
turyszybkichobrazówjestrosnącyproblemzkoncentracją,jakiegodoświadcza
wieluuczniów.Coraztrudniejprzychodziimskupienienapojedynczychniesy‑
multanicznychkomunikatach1tekście,mowie,muzyce,pojedynczymobrazie
czyfotografii.
Szkołamusiwięcszukaćrównowagimiędzyefektywnościąiatrakcyjnością
nowychśrodkówdydaktycznychasztukącierpliwegodialogu.Wtympostrzegam
rolęliteraturynietylkojakoprzedmiotu,alewłaśniejakośrodkadouprawiania
ćwiczeńzuwagiiwyobraźni.Językliteraturyniepozwalaprzytymzapomnieć
osobie,trudniejosuwasięwprzezroczystość,podczasgdy
ekran1piszeAndrzejGwóźdź1stajesięprzestrzeniąreprezentacji,znosi
różnicemiędzysobąjakopowierzchniąprojekcjiatym,coprojektowane:
wymazujesiebiejakoformę,wjednejchwilistającsięmedium
10
.
Podstawowąfunkcjąodbiorcystajesięjużnieaktywnośćwyobraźniiinter‑
pretacja,aleprosterozpoznanie.Refleksjazlewasięzpercepcją,anekranjestpo
prostuinterfejsemmiędzypodmiotem,atym,copercypowane”
11
.
Tawiedzaniejestnowa.OdczasówMarksa,awnaszychczasachMcLuhana,
wiemy,żetechnologianiejesttylkośrodkiem,wktórymnarzędziesprzymierzone
zintelektemdajemocyczłowiekakolejnąprotezę,abyskuteczniejprzekształcać
rzeczywistość.Niebezpiecznaemancypacjatechnologiidajeosobieznaćzwłasz‑
czawmomentachgwałtownejtransformacji.Geografiazyskuprzemieszczawte‑
9
F.Nietzsche:NarodzinytragediiczyliGrecyipesymizm.Przeł.L.Staff.Warszawa1907,
s.108.
10
A.Gwóźdź:Technologiewidzenia,czylimediawposzukiwaniuautora:WimWenders.Kra‑
ków2004,s.54.
11
Ibidem,s.56.
