Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.H.Kowalczyk,Zabójcyimordercy.Czynnikiryzykaimożliwościoddziaływańresocjalizacyjnych,Kraków2010
ISBN:978-83-7850-253-1,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
nostkęsytuacjinapięcia.Niewykluczonesątakżeinnerozwiązania,którebędą
21
zależećodindywidualnychczynników,aleprzedewszystkimodskuteczności
mechanizmówobronnychstosowanychprzezjednostkę,jejodpornościnastres
iprzyjętychsposobówradzeniasobiezsytuacjamitrudnymi.Zasadniczoza
Urbanem(2000)możnawyróżnićtrzypodstawowestrategieadaptacjiwsy-
tuacjinapięcia.Pierwsząjeststrategiapoznawcza,polegającanareinterpretacji
źródłastresuitymsamymdoprowadzeniudosubiektywnegozminimalizowa-
niaodczuwanejszkody.Jednostkamożetoosiągnąćpoprzezminimalizowanie
doniosłościszkodylubnieszczęścia,czyliignorowaniego.Drugimsposobem
możebyćminimalizowanienegatywnychskutkówprzyjednoczesnympod-
kreślaniuznaczeniapozytywnychwyników,natomiasttrzecimjestprzyjęcie
odpowiedzialnościzaniepowodzenie.Skutecznośćpierwszejformy,czyli
minimalizowaniaszkód,będziezależećodtego,jakbardzozzablokowanymi
celamiidentyfikowałasięjednostkainailepotrafionaskupićsięnainnych,
dotejporymniejprzezniącenionychsferachżycia.Wzwiązkuztymosoby
posiadającealternatywneceleżyciowestanąsięmniejpodatnenazachowania
przestępczeiwtymwypadkuwybiorąkonformistyczneformyuporaniasię
zestanemnapięcia.Drugisposóbbędącyzniekształcaniemwynikówstanowi
swoistąformęochronysamooceny.Jednostkazatem,stosujączaniżonewar-
tościowanie,możeskupiaćsięnacelachłatwiejszychdoosiągnięciaiignoro-
waćjednocześniete,któresąźródłemnapięcia.Trzeciąformąpozwalającąna
przyjęciekonformistycznychrozwiązańwsytuacjinapięciajestprzerzucenie
winynasiebiezapowstałąszkodęlubcierpienie.Jednostka,żyjącwprzeświad-
czeniu,żetylkoonajestodpowiedzialnazaprzeżywanenieszczęście,nbroni”
stereotypusprawiedliwegoświata,którypozwalajejwierzyć,iżskorotonie
inneosobyponosząodpowiedzialnośćzato,cosięwydarzyło,leczonasama,
toznaczy,żewprzyszłości,przyodpowiednichzabiegach,sytuacjasięniepo-
wtórzy(zgodniezestereotypemnsprawiedliwegoświata”M.Lerneradobrych
ludziniespotykajązłerzeczy).Kolejnąstrategią,doktórejmogąsięodwoły-
waćjednostkidoświadczającestanunapięcia,jeststrategiabehawioralna,która
możeobejmowaćdwatypyzachowań:maksymalizacjępozytywnychwyników
iminimalizowanienegatywnychskutkóworazpodejmowaniezachowańod-
wetowych.Podjęciepierwszegotypudziałańdajejednostcemożliwośćalter-
natywnychsposobówdziałania:konformistycznychlubdewiacyjnych.Wten
sposóbjednostkamożedążyćdopozytywnychcelów,odzyskaćutraconecele
lubuciecodnegatywnychsytuacji.Drugaformazachowańpojawisięwówczas,
gdyjednostkaobarczawinąinnych.Wzwiązkuztymbędzieodczuwaćpotrze-
bęrewanżu,zemsty.Zachowaniaodwetoweteoretycznietakżemogąprzybrać
