Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
1.ChorobaAlzheimera
1.6.Proflaktykaiterapia
WiększośćczynnikówryzykarozwinięciasięAD(pozawiekiem,płcią
igenami)jesteśmywstaniemodyfikować(Nortoniin.2014).Zanimpoja-
wiąsiępierwszeoznakichorobymożnapodjąćdziałaniawspierającefunk-
cjepoznawcze,naprzykładstosowaniedietyśródziemnomorskiej,dbanie
oaktywnośćfizyczną(zwłaszczaaerobik,taniec)iumysłową–układanie
puzzli,gryplanszowe,naukajęzykaobcego(Pniewskaiin.2011,Dominik,
Kotowicz2015,Nawrotiin.2015:71,Klimova,Kuca2016:101,Vetulani
2018:21–25).
PonieważchorobaAlzheimerajestschorzeniemnieodwracalnymipostę-
pującym,trwająbadanianadodwróceniemlubprzynajmniejzahamowaniem
procesuchorobowegozwykorzystaniemmiędzyinnymiliniikomórkowych,
zwierząttransgenicznychibankówmózgu(Kubis,Janusz2008).Niestety,
dostępnaobecnieterapiapolegajedynienafarmakologicznymłagodzeniu
występującychzaburzeńzachowania,osobowościifunkcjipoznawczych.
DostępnewPolscelekialbouzupełniajądeficytywukładziecholinergicznym
(donepezil,rywastygmina,galantamina),albohamująnadmiernepobudzenie
układuglutaminergicznego(memantyna).Substancjetepoprawiająmiędzy
innymipamięćiuczeniesię.Mająjednakskutkiuboczne,alistaprzeciw-
wskazańdoichstosowaniajestdługa(Pużyński1998:191–211,Sobów
2007:99–103,Kiejnaiin.2008:63–68,Borzym2012:37–48,Leszek2012:
103–104,Leszek2018:45–50).
Ważnewterapiichorychsądziałaniapozafarmakologiczne(Horbule-
wicz-Mokrzycka1998,Grochmal-Bach2007:135–170,Sobów2007:99,
Kiejnaiin.2008:82–87,Dominik,Kotowicz2015:88,Wolańska2015:79,
Kamanova2016:158–162),naprzykład:psychoterapia,terapiaorientacji
wrzeczywistości,terapiawyobrażeniowa,stymulacjapoznawcza,treningi
pamięci,terapiawalidacyjna,terapiareminiscencyjna,zarządzaniezacho-
waniem,aromaterapia,filmoterapia,biblioterapia,muzykoterapia,rytmika,
dramatoterapia,chromoterapia,terapiaświatłem,terapiaśmiechem,stymu-
lacjawielozmysłowa,fizykoterapia,masaż,dotykterapeutyczny,kinezyte-
rapia,rehabilitacjaruchowa.Rzadkowymieniasięterapięlogopedyczną,
chociażwliteraturzepojawiająsięróżnepropozycje17wspomaganiakomuni-
kacjiosóbzAD(Domagała2010/2011,Ruda,Trypka2013,Lewicka2010,
Kamanova2016,Castera,Kuhn,Medina2016).
17Ichszczegółowyopisprzedstawiamwostatnimrozdziale,zatytułowanymRolalogo-
pedywdiagnozieiterapiiosóbzchorobąAlzheimera.
