Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
AgnieszkaCybal-Michalska
alnejizbiorowejtożsamości5.Wtymsensie„tożsamośćjakokategoriachwy-
tającazarównoaspektpodobieństwa(identyczności),jakiróżnicyjednostek
orazgrupspołecznychokazujesięzatemtrafaćwsednotoczącegosięwspół-
cześnieteoretycznegodyskursu”6nadtym,coglobalne(uniwersalne)ilokal-
ne(partykularne),albowiem„porazpierwszywhistoriiludzkościtożsamość
ispołeczeństwopołączonesąwglobalnymśrodowisku”7.Postępującyproces
globalizacji,utożsamianyzfragmentaryzacją,wieloznacznościąwróżnych
sferachżyciaspołecznegoorazutratąipermanentnązmianąjednostkowych
punktówodniesienia,aktualizujeproblemdynamikizmianynaturytożsamo-
ści,któryzwrotnienaniegooddziałuje8.
Globalizacjautożsamianaz„wielościąmożliwościimożliwychświatów”,
jakpodkreślaB.Misztal,„zmieniłanaturę«tożsamości»,obnażyłająiwy-
łuskałazkonteksturolispołecznej,uwolniłaodrolideterminującegowpływu
iodarłazpewności[certainty],jakasięwiązałazkonstruowaniemtożsamości
wwarunkachspołeczeństwaprzemysłowego”9.Wskazujetonaszczególną
aktualnośćpytańosensizakrespojęcia„tożsamość”orazrodzipotrzebępo-
szukiwaniaodpowiedzinapytanieomożliwościizdolnościpodmiotudo
kreowaniaswojejtożsamościikształtowaniakoncepcjiwłasnegoJa.Wspo-
łeczniekonstruowanejprzestrzenikulturowej,zdominowanejprzeztenden-
cjeindywidualistyczne,rdzeniemtożsamościjestautobiografa(szczególną
rolęprzypisujesięinterpretacjiprzezjednostkęjejwłasnejhistorii)ijak„każ-
dainnasformalizowananarracja,jesttocoś,comusizostaćwypracowane
iconaturalnąkolejąrzeczywymagatwórczegowkładu”10irefleksyjnegopo-
dejściadowłasnejbiografi.Dynamikazmianwpłaszczyźniespołeczno-kul-
turowejimplikujezmianywtożsamościowychaspektachżyciaspołecznego,
wjakichjednostkaposzukujeidookreślasiebie.Dlapartycypującychwchy-
5Patrz:J.A.Scholte,Globalization.Acriticalintroduction,PalgraveMacmillan,NewYork
2005,s.224-231.
6M.Kempny,Globalizacjakulturyiulokalnienietożsamości?Procesykulturowewteoretycznym
dyskursiewspółczesnejsocjologii[w:]A.Jawłowska(red.),Wokółproblemówtożsamości,Wydawnic-
twoLTW,Warszawa2001,s.97-98.
7A.Giddens,podajęza:B.Misztal,Teoriasocjologicznaapraktykaspołeczna,s.156.
8NarelacyjnycharaktertożsamościzwracauwagęA.Kłoskowska,podkreślając,iż„nie
możnaoddzielićrozwojujednostkowegoodzmian,jakiemająmiejscewspołeczeństwie,jak
iniemożnarozdzielićkryzysutożsamościwżyciujednostkiirównoczesnychkryzysówroz-
wojuhistorycznego”.Kultura,historiawpływająnakonstruowanietożsamościjednostki,akry-
zystożsamościmożebyćzwiązanynietylkozwalkąwewnętrzną,aletakżezewstrząsami
zewnętrznegoświataikonfliktemzespołeczeństwem(A.Kłoskowska,Kulturanarodowaina-
rodowaidentyfkacja[w:]A.Kłoskowska(red.),Obliczapolskości,UniwersytetWarszawski,War-
szawa1990,s.175).
9B.Misztal,Teoriasocjologicznaapraktykaspołeczna,s.144-145.
10A.Giddens,Nowoczesnośćitożsamość,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2001,
s.107.
WydawnictwoNaukoweUAM–wszelkieprawazastrzeżone
