Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
JANPERSZON
Dlaodnowionejliturgiiideałemjesttylkojedenołtarz,centralnaprzestrzeńświątyni.Po-
winienonbyćwolnostojący(bymożnagobyłoobchodzić),wyposażonywrelikwie.Krzyż
iświecznikiniemogąołtarzazasłaniać22.Celebracjafltwarządoludzi”(versuspopulum)jest
przyjętympowszechniezwyczajem,choćwywołujekontrowersjeteologiczne23.Orientowa-
niekościołówzostałoniemalzarzucone,więcpowrótdoliturgiiversusaltarejesttrudny,ara-
dykalnezmianywukładzieprzestrzenno-symbolicznymniszcząliturgięiwiaręludzi24.
Krzesło(tron)przewodniczącegoliturgii,czylicelebransa,zwnętrzaabsydyzostało
przesunięte(wskutekzbudowanianastawyołtarza)nalewąstronę.Potemtronbyłprak-
tyczniezbędny,ksiądzbowiemprzezcałąMszęstałprzyołtarzu.Wedługnowegomsza-
łukrzesłopowinnoukazywaćfunkcjęprzewodniczącego;jeślitomożliwe,winnostać
uszczytuprezbiterium25.
Ambona,czyliflstółsłowa”
,niemożebyćprzenośnympulpitem,alerespektującgod-
nośćsłowaBożego,powinnastanowićsprzętstały,wkomponowanywprezbiteriumicały
kościół.Komentator,kantoriinniniepowinnikorzystaćzambonyzastrzeżonejdoświętej
posługisłowa26.
Baptysteriumwinnoumożliwiaćudziałwliturgiichrztuwszystkimobecnym,natomiast
sprawowaniesakramentupojednaniaprzewidzianejestwkonfesjonałach(którezewzględu
naduchowedobropenitentaispowiednikapowinnybyćwidocznezmiejscdlawiernych)
lubwpokojupojednania,któryumożliwiazarównospowiedŹ,jakirozmowę(krzesła).
Istotnąkwestiąjestodpowiedniemiejscedlawiernych,uczestnikówliturgii.Wmyśl
SoboruWatykańskiegoIIniemająbyćoniwidzamianiodbiorcamitego,codokonujecele-
branswrazzasystą,aleprawdziwymiuczestnikami27.Sobórużyłterminuparticipatioactu-
osa;jegointerpretacjapociągnęłazasobąskutkiconajmniejambiwalentne28.
22M.Kunzler,op.cit.,s.253in.
23L.Bouyeruważa,żesprawowanieMszyśw.fltwarządoludu”jestszkodliwymnieporozu-
mieniem.Zwyczajtenzrywazniepamiętnątradycją,burzyjedyniepoprawnyładrytualny,zbudo-
wanynaoddawaniuczciChrystusowiprzychodzącemuexoriente.Cowięcej,zgromadzenieKoś-
ciołaniemożebyćrodzajemflkonferencjiokrągłegostołu”anispektaklem,cosugerujearchitektura
niektórychnowychświątyń.Liturgicznezgromadzeniejestdynamiczne;zostałozwołanesłowem
Bogakuuczcieeucharystycznej.Tazaśniejestcelemostatecznym,aleprowadzikuParuzji.Zob.
L.Bouyer,op.cit.,s.175,216;J.Ratzinger,op.cit.,s.69.
24J.Ratzingerzwracauwagę,żenajbardziejszkodliwedlaliturgiijestjejflrobienie”
,czyliarbitral-
nezmienianie,dostosowywaniedopotrzebczyaktualnychwyobrażeń.Wkościołach,gdziepowrót
doczcigodnejtradycjicelebrowaniaadorientemjestniemożliwy(lubtrudnyzewzględunazmiany
niedawnodokonane),autorproponujetakieustawieniekrzyżaołtarzowego,bystałsięoncentrum
uwagiwiernychicelebransa.Zob.J.Ratzinger,op.cit.,s.77.J.Hitchcocktwierdzi,żeposoborowein-
nowacjeiŹlepojętakreatywnośćliturgicznawywołałyjedenznajcięższychkryzysówKościoła.Zob.
J.Hitchcock,Recoveryofthesacred.Reformingthereformedliturgy,SanFrancisco1995,s.16in.
25Zob.OgólnewprowadzeniedoMszałurzymskiego.ZtrzeciegowydaniaMszałuRzymskie-
go,Rzym2002,Poznań2004,nr310.
26Ibidem,nr272.
27Liturgiści(B.Nadolski,op.cit.,s.148in.)zwracająuwagęnanajstarsządeflnicjępomiesz-
czenialiturgicznego,tj.flzgromadzilisięwszyscynatymsamymmiejscu”(Dz2,1).Dotakiego
gromadzeniasię,którewyrażawspólnotęwszystkichstanowiącychKościół(lokalny),wielkąwagę
przywiązywaliteżojcowieKościoła.Kunzlersądzi,żenawetreformaVaticanumIInieprzywróciła
pełnejflwspólnotowości”eucharystycznej,dzielibowiemprzestrzeńkościołanastrefy(aczkolwiek
znaczniezredukowaneilabilne).Zob.M.Kunzler,op.cit.,s.256in.
28Pojęcietooznacza,żewspólnotazgromadzonychnaliturgiiwierzącychjestdrugim(poBogu)
podmiotemliturgicznejakcji.Nadolskiszerokoomawiahistorięuczestnictwawiernychwlitur-
