Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wjakichdoniegodoszło,byływkażdymprzypadkuzupełnieodmienne,
losytychtrzechrabinówłączonoczęstowjedno,zarówno
wspołecznościortodoksyjnej,jakinieortodoksyjnej.Oile
wperspektywietejpierwszejopuszczenieprzezrabinówokupowanej
Europybyłoznakiem„cuduocaleniaTory”,otyledlaresztystanowiło
podstawędooskarżeńo„opuszczenieowiecprzezichpasterza”oraz
oto,żekazaniarabinówprzekonaływieluŻydówdopozostania
wmiejscu,gdziegroziłoimśmiertelneniebezpieczeństwo.Mimożenie
możnaprzejśćobojętnienaddoniosłościądecyzjitychcadyków,którym
udałosięodbudowaćswojedworypowojnie,skupianiesięwyłącznie
naichczynachusuwazhoryzontudziałalnośćdziesiątkówtysięcy
innychduchownychpodczaswojny.
WrazzwybuchemdrugiejwojnyświatowejŻydzipolscy–atak
naprawdęwszyscyŻydziEuropyWschodniej–znaleźlisięuprogu
zupełnienowejepoki,przekraczającejto,coznalilubcomoglisobie
wyobrazić.PonadtoŻydziciniemogliprzewidzieć,coichczeka
wprzyszłości,awieluznichpodjęłodecyzje,któremiaływywrzeć
długotrwaływpływnaichżycie,oczymniemogliwiedzieć.Obrazuje
toprzykładucieczkiok.300tys.młodychmężczyzn,wtymosób
publicznych,liderówspołecznościirabinów,nawschód.Motywacje
udaniasięnawschódbyłyzróżnicowane:niektórzyuciekali
odniemieckichbombardowań,inniodpowiadalinawezwanie
dowódcówpolskichsiłzbrojnychdokoncentracjinadrzekąBug,
ajeszczeinnibalisięzagrożeniazewzględunaswojąprzedwojenną
działalnośćantynazistowską.Niezależniejednakodprzyczyny,
wpierwszychdniachwojnywieluprzywódcówróżnychspołeczności
żydowskich,przewodniczącychgminirabinówporzuciłoswojefunkcje
iruszyłonawschód.Wwiększościprzypadków,biorącpoduwagę
pośpiech,wjakimnastępowałaewakuacja,niewyznaczonoludziczy
ciał,którezajęłybymiejsceuciekających,przezcowwielugminach
zapanowałkryzystradycyjnego,uznanegoprzywództwa53.
Osobypełniącefunkcjereligijnewgminienieróżniłysięodinnych
Żydów,jeślichodzioobawyiocenęsytuacji,natomiastichmobilność
byłabezpośredniosprzężonazpowierzonymiimobowiązkami.
Znaczącawiększośćrabinówmiałarodzinyiwidziałaswójlos
