Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wbezpośrednimzwiązkuzlosemswojejgminy.Oprócztego,jako
ludziebędącynautrzymaniugminy,rzadkomielionimożliwość
poprostuspakowaniasięiwyjazdu,acoistotne,jedynieznanirabini
mogliliczyćnaschronieniewinnejgminie.Zewzględunatoznacząca
ichwiększośćraczejpozostaławmiejscuzamieszkanialubpowróciła
doniegopokrótkimczasie.NaprzykładrabinAlterIcchakWeinberger,
którypełniłfunkcjęrabinaTurkawmomencienastaniaokupacji
niemieckiejw1941r.,opowiada,jakpodjąłdecyzjęopozostaniu
namiejscupowieluprośbachmieszkańców:
Niewyjechałeminieuciekłem,tylkoumocnionywduchuposzedłem
doJudenratuirozmawiałemzprzewodniczącymJehoszuą
NachmanemMeinerem,zJehoszuąErdmanemizLejbeszem
Motesem,niechPanpomściichkrew,rozmawiałemiprosiłem,bynie
wahalisięprzyjśćzpomocąuciemiężonemuIzraelowi,głodnym
iopuchniętymzgłoduludziom,niechPansięnadnimizlituje.
Rozmawiałemznimi,umocnionydowodami,żewybawieniePana,
niechbędziebłogosławiony,nadejdziejużniebawem.Trzebanam
robićwszystko,cownaszejmocy,inierozpaczać,albochociażulżyć
rozpaczy.Powiedziałemim,żegoście,którychmamusiebie,chcą
uratowaćmnieimojąrodzinę,alejazdecydowałemsięnieopuszczać
naszejgminywczasieutrapieniaJakubowego54.
Sytuacjacadykówbyłatrochęinna.Popierwsze,jakoosobystojące
naczelewspólnotponadgminnychniemielitakdużychzobowiązań
wobeckonkretnegomiejsca.Czulisięzwiązaniprzedewszystkim
zeswoimichasydami,aniekonieczniezŻydamiżyjącymiwokolicy.
Podrugie,wieluznichmiałozwolennikówwościennychgminach,
którzywgoszczeniucadykawidzieliwielkihonor.Dlategoteżwielu
przywódcówchasydzkichzmieniałomiejscepobytupodczaswojny,
naprzykładrabinzAleksandrowa(IcchakMenachemMendel
Danziger),rabinzSochaczewa(DawidBorensztejn),atakżeinni,którzy
byliskupieniwWarszawie.Wydajesię,żegłównątendencjąbyło
wychodzeniezmałychmieścinimiastdodużychośrodków,choć
znaleźlibysięitacy,którzyzrobiliodwrotnie.Taknaprzykładpisał
wswoimdziennikuSzlomoSzmidtocadykuzKołaczyc,któryuciekł
