Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.PanrotmistrzAndrzejLis.
Skończyłasięwojnamoskiewska,aczniezupełnąprzewagą
Rzeczypospolitej...
11grudniar.1618stanęławiekopomna,nadrzekąDywiliną,ugoda
pomiędzyPolskąaMoskwą.Pokójnalatczternaścieutwierdzony
został.Ziemie:smoleńską,siewierską,czernichowską,część
pskowskiejiBiałejRusicarMichałzmuszonybyłodstąpićKoronie
Polskiejizrzecsiętytułówksięciainflanckiego,smoleńskiego
iczernichowskiego.
KrólewiczWładysław,aczkolwiekniecofnąłswychprawdotronu
moskiewskiego,posłałMichałowinajznamienitszychwięźniów,jako
to:ojcacara,metropolitęFilareta,księciaGolicynaidzielnegoobrońcę
Smoleńska,NiemcaScheina,wielcewsztucefortecznejbiegłego.
WycofałswojebitnewojskahetmanJanKarolChodkiewicz
inarubieżyległ,baczneokomającnapodstępnegosąsiada
odwschodu,oraznagrożącegoodpółnocySzweda.
Polskazaczaiłasię,skupiona,nibydoskokugotowa,gdyżzewsząd
woweczasyczyhałnaniąwróg,aodpołudnianadążała
najstraszniejszaburzawojenna.KipiałowziemiWołoskiej
iodStambułuzalatywałypodmuchyorkanutureckiego.
Nowazjawanieuniknionejpożogikrwawejzamgliłaniedawne
wypadki,wstrząsająceRzecząpospolitą.
Umilkłyechawojny,zakończonejnadDywiliną.Ludziezapominać
zaczynaliozgiełkliwychbitwachpodmuramiKremlinuiTroickiego
Klasztoru,osławnychzagonachhetmanalekkiejjazdy,pułkownika
AleksandraLisowskiegoikombatantajego,panaJanaSapiehy,
odzielnejobronieMoskwy,przezpanaGąsiewskiegozałogąpolską
obsadzonej,ioszalonychwyprawachlisowczyków,których
„straceńcami”lub„polskimikozakami”pospolicienazywano.
PanAleksanderLisowskijużnieżył,podStarodubem,gdzie
rozpocząłsławnedziejewojackie,życiezakończywszy.Lisowczycy
podwodząnowoobranegohetmana,imćpanaWalentego
Rogawskiego,herbuRola,zziemiŁęczyckiej,powrócilinaPodole
iUkrainę,skądnowatureckagroziłanawała.
ZjechalisiędorodzinnychgniazdnadWartą,BzurąiDżwiną
LisowieiHaraburdowie.Przedlatynaapelś.p.pułkownika
Lisowskiegowyruszylioninawojnęmoskiewskąwsześćsetkoni,pod
przewodempanaJaksyLisaiinnegojeszczeLisa–OnufregozTuma.
Małoichpowróciło,bosiłaLisówbitnychizuchwałychpoległolub
przepadłobezwieści,jakOlkoiMarcinzInflant,orazprzezcałyród
