Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Teoriesystemów
23
danegosystemu,wwynikuróżnegorodzajuinterakcji,mogąstanowićjednocześ-
nieskładnikiotoczeniainnegosystemu(np.rodzinnego,zawodowego,towarzy-
skiego).InnądefinicjęsystemupodajeLudwigvonBertalanffy(1984),uznany
zatwórcęogólnejteoriisystemów,którypisał,żesystemytostruktury,które
składająsięzpowiązanychelementówskładowych,relacjimiędzynimioraz
granic.Wmyślteoriisystemowejrzeczywistośćodpoczątkujestkształtowana
przezrelacjezinnymiludźmi.StajemysięUmy”
,zanimstaniemysięUja”
.Nasze
Ujajestem”pochodziodnaszegoUmyjesteśmy”
.Naszaindywidualnośćpochodzi
zespołecznegokontekstunaszegożycia.
Systemzawszeistniejewotoczeniu,czyliwspółistniejezinnymisystemami.
Razemznimitworzyuporządkowanąhierarchięsystemów,wktórejwyróżnia-
mysub-isuprasystemy.Najistotniejszejesttutajstwierdzenie,żekażdysystem
należydoszerszegosystemu,tworzącrazemtzw.ekosystem.Światludzkijest
hierarchicznieuporządkowany.Wszystkiebiologiczneispołecznesystemysą
zorganizowaneorazdziałająnakażdymzsiedmiuhierarchicznieuporządko-
wanychpoziomów.Kolejnosątonastępującepoziomy:komórki,organy(złożo-
nezkomórek),organizmy(niezależneformyżycia),grupy(np.rodziny,klany,
społeczności),organizacje(miejskie,uniwersyteckie,korporacje),społeczeństwa
lubnarody.Ostatnipoziomwhierarchiitworząorganizacjemiędzynarodowe
(Goldenberg,Goldelberg1980).Zgodniezogólnąteoriąsystemówprzyjmuje
się,żejednostka,będącelementemsubsystemów,aktywnieoddziałujenaosoby,
zktóryminawiązujeinterakcje,isamapodlegaoddziaływaniom.Oddziaływanie
toodbywasięzapośrednictwemzachowańkomunikacyjnychimacharakter
cyrkularny,czylizachowaniepodmiotujestreakcjąnauprzedniezachowanie
partnera,stanowiącrównocześniejegowzmocnienieibodziecdokolejnychre-
akcji.Zachowaniekażdejzosóbwchodzącychwinterakcjeoddziałujenapart-
nerainterakcji,arównocześniejestmodyfikowaneprzezreakcjetegożpartnera
(nieprzydatnystajesięmodellinearny,wktórymzachowanietraktowanejest
jakoskutekczegoś).Tworząsięwówczastzw.pętlesprzężeniazwrotnego,któ-
restanowiąelementarnymodelcyrkularnościzwanejprzyczynowościąkolistą.
Wpodejściusystemowymdorodzinwłaśnieprzyczynowośćkolistazastępuje
dotychczasstosowanemyślenieprzyczynowo-skutkowe.
Innąważnącechąsystemujestto,żeelementytworzącecałośćwzajemnie
nasiebieoddziałują,pozostającwdynamicznejrównowadze.Elementytewraz
zzachodzącymimiędzynimirelacjamistanowiąstrukturęsystemu.Strukturata
wyznaczajegofunkcjewrazzograniczeniami,czylidopuszczalnymdladanego
systemuzbioremdziałań.Jeżeliprzekroczymytakądopuszczalnądladanegosys-
temuwartośćzmienności,toulegaonzniszczeniulubprzekształcasięwnowy
system.Dochodzimytutajdopodstawowejdlasystemutendencji,jakąjest
