Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
-XIIIw.p.n.e.dowodząistnieniakultupamięci,kultuboginiMnemosyne.
Byćmożewięcwtejepoceniezabytkipiśmiennictwabyłynajistotniejsze
(zob.Kerényi2002:245inn).Sakralizacjapamięciświadczyowadze,jaką
nadawanojejwepoceprzedwynalezieniempisma.Pamięćbyławłaściwie
jedynymratunkiem:kulturaepokiarchaicznejprzetrwałaprzedewszystkim
dziękipamięci.Topamięćbyłasposobemnakontaktzprzeszłością.Nie
tylkoztąrzeczywistą,alerównieżzprzeszłościąmityczną.Mity,nimzo-
stałyspisane,wykorzystanewpieśniachipoematach,trwaływpamięci1.
Wczasachstarożytnychpamięćbyłanatyleistotna,iżwierzono,że
zdolnośćpamiętaniaprzydajesięduszypośmierci.WreligiiorfickiejPa-
mięć(Mnemosyne)oznaczałażycie,aZapomnienie(Lethe)śmierćdladu-
szy.Orficyzainicjowaliwiaręwżycieduszypośmierci,toznaczywjej
nieprzerwaneistnienie,kiedyuwolnisięjużodciała.Dlategowyposażali
swoichzmarłychwzłotetabliczki.Umarlimielinanichdokładneinstruk-
cje,jakmająsięzachowywaćwzaświatach.Dziśarcheolodzyodnajdują
takietabliczkiwgrobachorfickichnaKrecieiwpołudniowychWłoszech.
Ototreśćjednejznich,datowanejnaV-IVw.p.n.e.:
Pamięci(Mnamosynas)tojestmogiła.Kiedyciprzyjdzieumrzeć,
PrzedtobądomyHadesaniezłomne:poprawej
Jestzdrój,anadnimcyprysstoibiały;
Tam,zstępującwdół,orzeźwiająsięduszeumarłych.
Dotegoniepodchodźodrazublisko,
Najpierwbowiemnapotkaszwodę,którapłynie
ChłodnazjezioraPamięci,asątamstrażnicy,
Onizprzemyślnegosercadobędątakiepytanie:
CzegowłaściwieszukaszwmrokuzgubnegoHadesa?
Powiedz:JamsynBrzemienia(Bareas)igwiaździstegoNieba,
Pragnieniemspalonykonam,dajciemicorychlej
Chłodnejwody,którapłyniezjezioraPamięci.
Przecieżsięulitują,bokrólpodziemnytakkaże,
Przecieżdadzą,abyśpiłzjezioraPamięci,
Przecieżniemałąprzejdzieszdrogę,świętą,poktórej
Inniteżkrocząwsławienimystowieibakchanci.(Kubiak1999:360)
TabliczkazHippionionu,opublikowanawroku1974,przedstawialosy
mystaiibakchoiwświeciepodziemnym.Tam,wHadesie,spragnionedu-
1Iwspółcześniekulturaludowanadaltrwawdużejmierzewłaśniedziękipamięci.Tra-
dycjaprzekazywanajestnietylkowewnątrzrodzin,alepielęgnowanaprzezinstytucjedotego
powołane:polskieMuzeumOpowiadaczyHistorii,istniejąceodkilkulatwpodwarszawskim
Konstancinie,muzeumwszkockimEdynburgu.Sątamorganizowanekoncerty,spotkania
zposzukiwaczamiiopowiadaczamipamięcizcałegoświata-zżywyminośnikamipamięci.
12
