Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
znaczy:przypominać,przepowiadać,upominać,ostrzegać.Wtymimieniu
zatemkryjesiękilkatajemnicpamięci.
Imię
CórkiMnemosyneiZeusanietylkoswojepochodzenie,aleteżnazwę
zawdzięczająpamięci.HelleńskiesłowoMusabrzmiałowcześniejMontia2
iwywodzisięonoodindoeuropejskiegopierwiastka-men-(-man-).Jestto
tensampierwiastek,któryodnajdujemywgreckichsłowachzwiązanych
zpamiętaniem,przykładowo:mneme,mneia(uVńuπ7uVE{G-pamięć),
mnemosyne(uVπuOσńVπ−pamiętanie,pamięć),mnaomai(uVóOuGl-pa-
miętać,myśleć,przypominaćsobie),mimnesko(uluVńσKω-wspominać,
pamiętać),anamnesis(óVóuVπσl;-przypominanie,wspominanie,pa-
mięć).Tenindoeuropejskipierwiastekwystępujezazwyczajwsłowach
oznaczającychmyślenie,aletakżeinneprocesypsychicznezmyśleniem
związane,jakpamięć.
Łacinaokreślapamięćjakomemoria,pamiętamtomemini,zaśwspo-
mnienietomentio,etymologiczniezwiązaneteżzesłowamireminiscor
orazmens(umysł,rozum,myśl,charakter).Włoskieihiszpańskiememoria
orazmente,czyhiszpańskiczasownikmemorizarsąniemalpowieleniem
słówłacińskich.Wgrupiejęzykówgermańskichpierwiastektenjestwi-
docznywangielskimremind(przypominaćsobie)orazwmind(umysł,du-
sza,pamięć),czyliwsłowie,któreczęściąswoichznaczeńodpowiadanie-
mieckiemuMeinung.Równieżwjęzykupolskim-men-tworzyrdzeńsłów:
pamiętać,zapomnieć,wspomnienie.Itensamkorzeńposiadagreckiesło-
wooznaczająceuczeniesię:manthano-uGV6óVω.
Językniemieckiniedysponujesłowemoznaczającymnpamiętać”.
Możnatosłowowyrazićnegatywnie:nniezapomnieć”(nichtvergessen),
lubpozytywnie:nmyśleć”:denken,jakoodwoływaniesiędoświadomości:
sichinsBewußtseinrufen,przypominaniesobie:sicherinnern.Zdolność
pamiętaniaokreślajakoErinnerungsvermögen(zdolnośćprzypominania),
zaśpamiętaćtoprzypominaćsobie:sicherinnern,sichentsinnen.Obasło-
waciekawesąjeszczezinnegopowodu:przedrostekent-oznaczawydoby-
wanienawierzch,ent-sinnenzatemtowydobywanieswojegoprzeczucia,
znaczenia,sensu,swoichzmysłówimyśli(Sinn).Er-innernnatomiastto
zwracaćsiędoswegownętrza,uwewnętrznićiwewnętrznieodtworzyć,jak
2(Kubiak1999:145);uOńσG;<*uŏVσG;<*uŏVTlG;(Jurewicz1992:65,94).
14
