Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Chrzanowska,Zaniedbaneobszaryedukacji–pomiędzypedagogikąapedagogikąspecjalną,Kraków2009
ISBN:978-83-7587-297-5,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009.
28Szkołaikształcenieogólnejakowyzwaniewspółczesności
możedotyczyćnawetcałychgrupspołecznych.Rejony,wktórychstopieńwyklu-
czeniajestwysoki,sązregułyubogiewobiektyużytecznościpublicznej(parki,
boiskasportowe,centrakulturalne,teatry,kinaitp.).Udziałwżyciupublicznym
jesttamczęstobardzosłaby.Odmiennesąwzorcespędzaniawolnegoczasu,
wypoczynku,costopniowomożeprowadzićdoizolacjiiograniczeniakontaktów
ztymiwszystkimi,którzyniereprezentująanalogicznychpostaw.
Wpowszechnychopiniachmarginalizowanyczłowiekjestmniejwartościowy
(dlategoprzecieżwykluczony),niebezpieczny.Przyglądającsięjednaktemu,jak
różnorodnesąludzkiemożliwości,potrzebyipreferencje,obserwująctempozmian,
ichrozmiaryispołeczneskutki,przyjdzienamniebawemredefiniowaćnietyle
pojęciemarginalizacjiiwykluczenia,copodmiotu,któryhistorycznieikulturowo,
azatemstereotypowoprzywykliśmyprojektować,myślącomarginalizowanym
czywykluczonym.Zmianaparadygmatuwydajesiękwestiączasu.
Niebezpieczniewydłużasięlistatych,którychdotyczyomawianyproblem.
ZdaniemLechaWitkowskiego26,wpolskimspołeczeństwiemożnawyodrębnić
nawetkilkadziesiątróżnychprzejawówmarginalizacji.WNarodowejStrategii
IntegracjiSpołecznejdlaPolski27zostaływymienione24grupyosóbnarażonychna
wykluczenie.Przyszłośćzpewnościązwiększyichliczbę...Potencjalniepodmiotem
natejliściemożestaćsiękażdyznas.To,cobowiemjestistotąaktówwykluczenia
czymarginalizacji,wiążesięzichsiłąsprawczą,atazwyklestanowidomenęgrup
większościowych.Hipotetyczniezatemgrupawiększościowa,czywzrastającawsiłę
może„produkować”kolejnepodmiotymarginalizacjilubwykluczenia.
Ważne,bypoznaćrozmiaryzjawisk,októrychtumowa.Jakwieleosóbjest
dotkniętychbiedączyubóstwem?Ktoizjakichwzględówdoznajemarginalizacji
bądźwykluczeniaspołecznego?Jakichobszarówżyciadotycząonenajbardziej?
Jakimprzeciwdziałać?
ZprowadzonychwPolsceanalizwynika,żeokresemwyjątkowegonasilenia
różnychprzejawówmarginalizacjibyłylata90.XXwieku28.JerzyKwaśniewski29,
powołującsięnawynikiogólnopolskichreprezentatywnychbadańankietowych
zlat1993–1997,stwierdza,żecodziesiątyPolaksygnalizujenagromadzenienie-
26L.Witkowski,Oparadoksachmarginalizacji.Dwadzieściadwaprzejawyzmianystatusumarginesu
wspołeczeństwieiwnaukachspołecznych[w:]K.Marzec-Holka(red.),Marginalizacjawproble-
matycepedagogikispołecznejipraktycepracysocjalnej,WydawnictwoUKW,Bydgoszcz2005.
27NarodowaStrategiaIntegracjiSpołecznejdlaPolski,http://www.mpips.gov.pl/index.
php?gid=378&news_id=65[dostęp:29.10.2009].
28NaprzykładpraceprowadzonewramachCentralnegoProgramuBadańPodstawowych(zob.
J.Danecki,Postępiregresspołeczny.Raportzbadańprowadzonychwlatach1987–1990,IPSUW,
Warszawa1991)czyK.Frieskego,P.Poławskiego(zob.K.W.Frieske,P.Poławski,Opieka
ikontrola.Instytucjewobecproblemówspołecznych,seria„BibliotekaPracownikaSocjalnego”,
Interart,Warszawa1996).
29J.Kwaśniewski,Kontrolaspołecznaprocesówmarginalizacji,Interart,Warszawa1997.
