Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Chrzanowska,Zaniedbaneobszaryedukacjipomiędzypedagogikąapedagogikąspecjalną,Kraków2009
ISBN:978-83-7587-297-5,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009.
Wybranekoncepcjemarginalnościiwykluczeniaspołecznego
29
korzystnychczynnikówswojegopołożeniaspołecznego.Coczwartypotwierdza
występowaniewśródnajbliższychbezrobocia,acodziesiątywskazujenadługo-
trwałąchorobęlubnadużywaniealkoholujakoczynnikimarginalizacji.40%
dorosłychPolakówoceniamaterialnąsytuacjęswoichrodzinjakoniższąniżitak
statystycznieniskawprzypadkuPolski.Ponad6%Polakówpostrzegasiebiejako
należącychdoklasyniższej.Niemal50%(dokładnie46%)oświadcza,żeniema
żadnegobezpośredniegowpływunawydarzeniawkraju,acopiątytwierdzi,że
niejestwstaniesamodzielniepoprawićwłasnejsytuacjiżyciowej.J.Kwaśniewski
dostrzega,żenegatywnaocenawłasnejsytuacjijestsilnieskorelowanaztakimi
zmiennymi,jak:zamieszkiwanienawsi,niższeniżpodstawowewykształcenie,
doświadczaneosobiściebezrobocie,wykonywaniezawodurolnika,brakkwali-
fikacjizawodowych.Zpowyższychdanychwynika,żemarginalizacjajawisię
współcześniejakopoważnyproblemspołeczny.
Biedaiubóstwozpewnościączynnikami,któremogąwarunkowaćmargi-
nalizacjęczywykluczeniespołeczne.Iwtymwypadkukoniecznejestrozpoznanie
skalitegozjawiskawPolsce.Pytaniepodstawowedotyczygranic,swoistychlinii
demarkacyjnychbiedy.Wartosięrównieżzastanowić,czyprzytaczanetujużbez-
względneiwzględnewskaźnikibiedyiubóstwabędąwystarczającymimiernikami
skalizjawiska.
Wanalizachsocjologicznychwyróżniasięczterypodstawowekryteriabiedy
iubóstwa.PierwSZYmjestminimumegzystencji(absolutnaliniaubóstwa)war-
tośćkoszykażywności,odzieżychroniącejprzedzimnem,podstawowejpomocy
medycznejorazmożliwieniskiejopłatymieszkaniowej.Celemjejustaleniajest
informacjaokoniecznejpomocydlarodziny.SzacowaneprzezInstytutPracy
iSprawSocjalnychminimumegzystencjiwPolsceuwzględniajedynietepotrze-
by,którychzaspokojenieniemożebyćodłożone,abrakśrodkównaniezagraża
życiuwsensiebiologicznym30.DrUGaliniaubóstwatotzw.ustawowa(urzędowa)
granica,któraopierasięnawartościmiesięcznegodochodunettowgospodarstwie
domowym,uprawniającadoubieganiasięoświadczeniazfunduszupomocyspo-
łecznej.TrZecialiniatowzględnaliniaubóstwa,czylipołowaśrednichdochodów
lubwydatkówrodzinyprzeliczonanatzw.jednostkęekwiwalentną.Względne
linieubóstwawykorzystywanezazwyczajwkrajachzamożniejszychiwskazują
bardziejnanierównościdochodowe,niżwyznaczająrzeczywistyprógubóstwa.
Wkrajachbiedniejszychdośćtrafniesytuujągranicęubóstwadochodowego.
Analizywskazują,żewPolscekwotabędącapołowąśrednichwydatkówgospo-
darstwdomowychnajednostkęekwiwalentnąjestookoło12%niższaodsumy
przeciętnychwydatkównażywność,utrzymaniemieszkania,higienęosobistą
iochronęzdrowia.Oznaczato,żeewentualnapomocmaterialnadotejgranicy
30L.Deniszczuk,B.Sajkiewicz,Kategoriaminimumegzystencji[w:]S.Golinowska(red.),Polska
bieda.Kryteria.Ocena.Przeciwdziałanie,IPiSS,Warszawa1996.