Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
urodziłsięjeszczewXIXwieku,w1896roku,anajmłodszyAndrzejSta-
siuk,przyszedłnaświatw1960roku),nieprzekreślajednakprzekonania,
żemimozmian,jakimuległtenregionStaregoKontynentuwXXwieku,
przeczuciezagrożenianieustępuje.Zmieniająsięjedynieprocesycywiliza-
cyjno-kulturowe,któreówrzeczonylęknasilają.Dlategomimopełnejświa-
domości,żetwórcypamiętającyożyciuwMonarchiiAustro-Węgierskiej
diametralnieinaczejpostrzegająswąduchowąojczyznę(niżchociażbyAdam
Zagajewski,dlaktóregoLwówjestwzasadziejedynieojczyznąjegowyobraź-
niiliterackimmitem),zdecydowanosięujednolicićwywódpoświęconyEu-
ropieŚrodkowej;pominiętoprzytymbezwątpieniaistotnyfakt,żeMonar-
chiaHabsburgów,wschodniblokczasówzimnejwojnyipostkomunistyczne
poszukiwaniewłasnejtożsamościporoku1989wyznaczajączęstobardzo
różnehoryzontyinterpretacyjne.Jednaknieulegawątpliwości,żewiekXX
wtejczęściświatazaczynaIwojnaświatowaiprzezkolejnewojnyIIoraz
nzimną”,decydującewpostrzeganiuprzezmieszkańcówŚrodkowejEuropy
samychsiebiejestuczucie,żeto,costanowioichautodefinicji,możeznik-
nąć.Zagrożeniekataklizmemwojny,którajestwstaniezmieśćzpowierzchni
ziemistarepaństwodynastyczne,groźbaunifikacjisowieckiejczyniebezpie-
czeństwoprocesówcywilizacyjnychdobyglobalizacjiwszystkieteelementy
współtworząjednątrwałądlaXXwiekuemocjęśrodkowoeuropejską.Jest
niąlękprzedzniknięciem.Tymsamymowatożsamośćwspólnotowatego
regionubudujesięnagrunciepsychologiizbiorowości,jestnaswójsposób
niezmiennadlacałegostulecia.To,conietrwałe,hybrydyczne,pozornietym-
czasoweperse,zagrożonejestdalsząmetamorfoząlubbardziejzasklepieniem
siętegoamalgamatuwtrwałąstrukturę.Zatememocjąwspólnąróżnym
kulturomEuropyŚrodkowejjestpoczuciezagrożenia,obawaprzedzniknię-
ciem.Polskihymnnarodowywyrażatowsposóbbardzosugestywny.WXX
wiekupoczucielękuzwielokrotniłosięzasprawądokonanegonatychzie-
miachHolocaustu,zagładyRomówiterrorówbrunatnegoiczerwonego.
Wszystkieteideeniosłynaswychsztandarachwizjęuporządkowane-
gomonolitu,którywpierwszymrzędziebyłwobecregionutakzróżnico-
wanegoopresyjny.Jednakowaosobliwahybrydycznatożsamośćmiejsca
przetrwała.Itylkodziękiniejmożemymiećgwarancję,żewEuropienadal
trwaćbędziewewnątrzeuropejskakomunikacjamiędzykulturowa.AEuropa
Środkowapełniwniejfunkcjękruchegomostu,któryzarazemoddziela,jak
22