Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Warunkinaturalne
33
mwysokości),formykrasoweipłaskiepiaszczysterówniny.Wybrzeżejest
regionematrakcyjnymrolniczo.Dobregleby,opadylubwodyartezyjskie
sprawiają,żeuprawiasiętuzboża,warzywa,winnąlatoroślihodujeowce.
PołudnikowypasmiędzyZachodnimWybrzeżemaśrodkowączęścią
tarczyAustralijskiejzajmujątrzygórzysto-wyżynneregiony:Wyżyna
Harmsly,WyżynaRobinsoniVilgarn.Najwyższewzniesieniaspotkać
możnananajdalejnapółnocpołożonejWyżynieHarmsley–Mehary1250m
n.p.m.Sątomałogościnne,gorące(średniadobowaprzez160dni38°C)
tereny,naktórychwystępująjednakzłożarudyżelaza,złotaiazbestu.
WzniesieniaWyżynyRobinsonsąznacznieniższe(Lulworth739mn.p.m.).
Przepływajątędyliczne,choćokresowe,cieki,pojawiająsięsłonejeziora.
Prowadzisiętueksploatacjęzłóżnaturalnychihodowlęowiec.Wyżyna
Vilgarnjeszczebardziejopadanapołudnie,ajejpółnocnągranicęwyznacza
poziomica500m.Kiedyśwydobywanotuzłoto,dzisiaj−dziękinaturalnemu
systemowirzecznemuinawadnianiu−prowadzisięuprawęzbóż(Encyklo-
pediageograficzna…1995).
OdrębnymregionemfizycznogeograficznymjestrównieżWielkaRafa
Koralowa(GreatBarrierReef).CiągniesięonawzdłużwybrzeżyQueens-
land,wodległościod10do260kmodlądu.Tonajwiększarafabarierowana
świecie,mającapowierzchnię200tys.km
2.Powstawaławciągumilionów
latnakrawędziszelfukontynentalnego.Rafanietworzyjednolitego
organizmu.Nadługości2,3tys.km,upółnocno-wschodniegowybrzeża
Australii,żyjeponad3,4tys.pojedynczychraf.Dzisiajponadpowierzchnię
oceanuwynurzasięok.600skalistychlubkoralowychwysepek.Sąone
wwiększościbezludne.Turystówwabiąpiaszczystymi,białymibrzegami.
Ichwnętrzaczęstosąjednakpagórkowateipokrytetropikalnąroślinnością,
choć213znichniemażadnejroślinności.NajwiększewyspytoLadyEliot,
Heron,Green,Lizard.Wdziejachgeologicznychwtymrejonierafy
pojawiałysięiznikały.Ichżyciezależałoodpoziomumorza.WielkaRafa
Koralowarośnieod10tys.lat.Znajdującesiępodniąosadyświadczą
oobecnościwtymmiejscukoralowcówjużok.50mlnlattemu(Hutton
1989).
Obszarstanowiprawdziwewyzwaniedlażeglarzy.Swójstatek,w1770
r.,rozbiłtum.in.samkapitanJamesCook.Rafajestuznawanazarajdla
miłośnikównurkowania.Okazujesięjednak,żewwielumiejscach,
wmałychzatoczkachilagunach,niedochodzidowymianywodyijej
przejrzystośćsięgazaledwiekilkunastumetrów(Kurek2001;Cattaneo,
Trifoni2004;Wallace1995).
Floraifaunawyspmusiwydawaćsięniezwykleubogawporównaniu
ztym,copojawiasiępodwodą(ryc.13).Żyjetuponad1200gatunkówryb,
400gatunkówkoralowców,4000gatunkówmięczaków.Rafębądźokoliczne
wodyzamieszkująhumbaki,płetwalekarłowate,orkiiwielegatunków
delfinów.Nawyspachswojemiejscalęgowemajążółwie–zieloneikarett.
