Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
wmatematyce)możnapodstawićróżnetreści(aściślej:zdania)jako
tzw.dane.Teiinneinstrumentywypracowaneprzezlogikęformalną
mogąbyćstosowanewróżnychdyscyplinachnaukowych(przyrodni-
czych,ekonomicznych,prawniczychiinnych)dowyprowadzania,
uzasadnianiaiweryfikacjiwłaściwychimteoriinaukowych4.Szcze-
gólniedoniosłąrolęwśródtychinstrumentówodgrywająróżneproce-
durywyprowadzaniaiuzasadnianiatwierdzeń,aleniemniejważnesą
innenarzędzia,np.wzoryniezawodnegownioskowania,wypracowa-
newrachunkuzdań.Wkażdymraziewszystkieteinstrumentymają,
zracjiswojejformalności,charakteruniwersalny.Dlategomożnamó-
wićouniwersalnymcharakterzelogikiformalnejwogóle.Logikafor-
malnaprzypomina,podwielomawzględami,matematykę,którarów-
nieżposiadawłasnyjęzykirównieżjestdyscyplinąformalną.Wzory
matematycznewykorzystujesięwróżnychdyscyplinachnmaterial-
nych”,zarównownaukachprzyrodniczych,jakiekonomicznych.
Wtensposóbwjednychitychsamychformułachmatematycznych
możnaopisaćzarównoprawafizyczne,jakiprawaekonomiczne.Po-
dobnieuniwersalnesąwzorylogikiformalnej.możnanimiopisać
zdaniaoróżnejtreścimaterialnej,zarównozdziedzinynaukprzyrod-
niczych,jakinaukspołecznych.
możnawskróciepowiedzieć,żelogikaformalnajesttonaukaofor-
malnejkonsekwencjiwmyśleniu(iwmówieniu).Badaonaformalne
strukturymyśleniaiformułujenajogólniejszewarunkipoprawności
rozumowania.
Współczesnalogikaformalnadzielisięnadwagłównedziały:lo-
gistykę,czylilogikęsymboliczną(inaczejlogikęmatematycznąwwęż-
szymtegosłowaznaczeniu)orazmetalogikę.Logistykajesttonauka
orachunkulogicznym.Twierdzenialogikiformalnejzbudowanesą
wyłączniezestałychlogicznychisymbolizmiennych(którewtrakcie
naukipoznamy),którenadająimcałkowicieformalnycharakter.meta-
logikazkolei–tonaukaoformalnychzałożeniachrachunkulogiczne-
go.Chodzituprzedewszystkimojasneznaczenieistosowanieznaków
4Patrz:K.Ajdukiewicz,Zaryslogiki,Warszawa1960,s.3-8;K.Trzęsicki,Logika.
Naukaisztuka,Białystok1996,s.11-14.
