Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Ryshistoryczny
IzabellaDoniec-Zawidzka
1.1.Czasystarożytne
Pierwszewzmiankinatematpoprawyusta-
wieniazębówpochodzązczasówprzed
Chrystusem.Hipokrates(450–375rok
p.n.e.),zwanyojcemmedycyny,wswoim
dziele„CorpusHippocratium”wrozdziale
„Dedentitione”pisałm.in.onieregularno-
ściwustawieniuzębów,zwłaszczauosób
zwąskątwarzą.CorneliusAulusCelsus
(48rokp.n.e.),przedstawicielmedycynysta-
rożytnegoRzymu,zalecałusuwanieprze-
trwałychzębówmlecznych,jeślibymiały
spowodowaćprzemieszczeniezębastałego.
Najsławniejszymlekarzemwstarożytnym
RzymiebyłniewątpliwieKlaudiuszGalen
zPergamonu(130–201rokn.e.),którypo-
zostawiłposobiewielepraczzakresuanato-
mii,fizjologii,farmakologii.Opisywałonza-
burzeniaustawieniazębówwynikłezbraku
miejscairadziłwtakichprzypadkachopiło-
wywaćzębywcelujegouzyskania.
Historięleczeniaortodontycznegomożna
podzielićnapięćokresów:
I.Staraszkoła(1728–1890)–tzw.prean-
gleizm(okresprzeddziałalnościąEdwarda
Angle1a).
II.Nowaszkoła(1890–1910)–klasyczny
angleizm.
III.Nowoczesnaszkoła(1910–1929)–neo-
angleizmimershonizm.
IV
.Okrespłytaktywnych(od1930rokudo
dzisiaj)–aktywneaparatypłytowe(Schwarza).
V
.Ortodoncjaczynnościowa(od1927roku
dodzisiaj).
1.2.Staraszkoła
Głównymprzedstawicielemtegookresubył
PierreFauchard,któryw1728rokuopu-
blikowałtraktat„Chirurgien-Dentisteou
Traitédesdents”.Jakopierwszyzastosował
aparatregulacyjny.Byłtołukzewnętrzny
wformiemetalowegopaskawykonanego
zezłotalubsrebraznawierconymiotwor-
kami,przezktóreprzechodziłyligatury.
Dowiązywałnimizębystojącepozałukiem
zębowym,wktórychprzyużyciudźwigni
rozluźnianebyłowięzadłookrężne.Metoda
ta,zwana„redressmentforcé”(prostowanie
nasiłę),znajdujezastosowaniedodniadzi-
siejszego,chociażbywset-upnamodelach
gipsowychwceluwykonaniapozycjonera.
GłównymzadaniemaparatuFaucharda
byłoposzerzeniełukuzębowego.Założenia
Fauchardaprzeznastępne100latbyłymo-
dyfikowane.Jednązciekawszychkoncepcji
byłłukekspansyjnyFoxa(1830).Zastosował
onbloczkizkościsłoniowejprzytwierdzo-
nedołukuwcelurozklinowaniazgryzu
wprzypadkachwyprowadzaniazębówze
zgryzukrzyżowego.
Ważnymmomentemwrozwojuortodoncji
byłowprowadzenieśrubydoaparatów.Au-
torzyniesązgodni,komuprzypisaćpierw-
szeństwo,prawdopodobniejednaktoAme-
rykaninDwinelleiAnglikGainesw1848
rokuopublikowaliinformacjenatematmoż-
liwościstosowaniaśrubydociskowejworto-
doncjiwceluprzesuwaniazębów.Kingsley,
działającywtymsamymokresie,użyłopi-
1
