Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
1.7.Ortodoncjapolska
Piszącopolskiejortodoncji,niemożnapomi-
nąćpostaciprof.AntoniegoCieszyńskiego
(1882–1941),dziekanawydziałulekarskiego
UniwersytetuJanaKazimierzaweLwowie.
Byłonautoremlicznychpracnaukowych.
Redagowałiwydawałod1925rokuczaso-
pismo„Polskadentystyka”
,przemianowane
późniejna„Polskastomatologia”.Od1924
rokubrałudziałwzjazdachFDI(Federa-
tionInternationaleDentaire),dziękiczemu
stomatologiapolskabyłareprezentowana
napolumiędzynarodowym.Ogłosiłdru-
kiem380publikacjiofundamentalnym
znaczeniudlastomatologii.Ukazałysię
onew70czasopismachiksiążkachw7-
zykach.Cieszyńskiwydałtakżepierwszy
atlasdiagnostycznyzdjęćrentgenowskich
uzębienia.Opracowałtechnikęzdjęćrent-
genowskichwewnątrz-izewnątrzustnych.
Wprowadzenieznieczuleniadokanałużu-
chwowegoiopracowanieprawaizometrii
wzdjęciachrentgenowskichzapewniłymu
światowyrozgłos.Byłpionieremzastoso-
waniatelerentgenografiiwstomatologii.
Wielkieznaczeniedlateoriiipraktykiwor-
todoncjimająjegopublikacjedotyczącesta-
tykikośćcaczaszkiidynamikinarządużu-
cia.Wprowadziłdodiagnostykipłaszczyznę
oczodołowązewnętrzną.Byłautoremprzy-
rządówpomiarowych,wtymgoniometru,
gnatometruiżuchwomierza.Niezwykła
inwencjatwórczaizdolnościdydaktyczne
pozwoliłyprof.Cieszyńskiemuwykształcić
licznąkadręwybitnychnaukowcówwróż-
nychdziedzinachstomatologii.W1941
rokuzostałwrazzgrupąinnychprofesorów
rozstrzelanyprzezNiemców.
WczasietriumfówAngle1awAmeryce
wPolscepraceotematyceortodontycznej
podwspólnymtytułem„Rysortodoncji
nowoczesnejpodługsystemuAngle1a”dru-
kowałWincentyZawidzki(1884–1977)na
łamach„KronikiDentystycznej”wlatach
1911–1917
.Opisałonponadtonałamach
niemieckichczasopismortodontycznych
zasadystosowaniaibudowysymetroskopu
własnejkonstrukcji.
Wielkiezasługidlapolskiejortodoncjipo-
łożyłMarianZeńczak(1891–1948),zwany
ojcempolskiejortodoncji.Studiowałon
medycynęnauniwersytecieJanaKazimie-
rzaweLwowie,anastępniewPradze,gdzie
w1915rokuuzyskałtytułdoktorawszech
nauk.W1924rokuotrzymałnominacjęna
stanowiskozastępcyprofesorawPaństwo-
wymInstytucieDentystycznymwWarsza-
wieizwiązaneztymkierownictwoKatedry
Protetyki.ZchwiląpowstaniaKatedryOr-
todoncji(11października1925roku)po-
wierzonomujejkierownictwoiorganizację.
W1935rokuuzyskałstopieńdocentasto-
matologii,aw1935rokuzostałprofesorem.
PowojniepełniłfunkcjęrektoraAkademii
StomatologicznejwWarszawie.WKlini-
ceOrtodoncjipodjegokierownictwem
ogłoszonodrukiem23prace,wtymjedną
przetłumaczonąnajęzykfrancuski.Marian
Zeńczakzmarłniespodziewaniew1948
roku.Wuznaniujegozasługjakozałożycie-
laikierownikapierwszejwPolsceKatedry
Ortodoncjiodwielulatzanajlepszeprace
naukoweprzyznajesięnagrodęjegoimienia.
PodkierunkiemMarianaZeńczakapraco-
wałaAntoninaOrlik-Grzybowska(1900–
–1990),któraw1948rokuobjęłakierow-
nictwoKatedryOrtodoncjiwWarszawie.
Wprowadziłaonanowezasadydiagnostyki
ortodontycznej,tzn.diagnostykęczynno-
ściową.Wydałapodręcznik„Podstawyor-
todoncji”.Ponadtozorganizowaławlatach
1950–1951międzyuczelnianeKołoKatedr
Ortodontycznych,którepopowstaniuPol-
skiego
Towarzystwa
Stomatologicznego
przekształciłosięwSekcjęOrtodontyczną.