Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
RozdziałI.Zarządmajątkiemdziecka-zagadnieniawprowadzające
nionego,podczasgdykompetencjaniewymagadziałaniawinteresiepodmiotu
wyposażonegowkompetencję.PrzykładowoZ.Radwańskiwskazał,żenniemaprawa
podmiotowego”(awięciuprawnienia)nten,komuprzysługująkompetencjedodzia-
łaniawyłączniewcudzyminteresie”(jaknp.opiekunprawny,wykonawcatestamentu,
pełnomocnik,kurator)92.
Wprzeciwieństwiedouprawnienia,kompetencjamożewystępowaćpozaramami
stosunkuprawnego,choćrównieczęstostanowielementstosunkuprawnegoobligacyj-
negobądźkompetencyjnego.Dlazilustrowaniatejtezywartowyróżnićtrzyzasadniczo
różnesytuacje.
Popierwsze,kompetencjamożestanowićelementsamoistnegostosunkukompe-
tencyjnego.Równocześnietrzebazastrzec,żewskazanestanowiskozawierawsobie
prezentowanejużwcześniejzałożenieoniezależnościstosunkupełnomocnictwawobec
stosunkupodstawowego(wewnętrznego).Stwierdzonojużbowiem,żenieważność
(wzruszenie)umowy,stanowiącejźródłostosunkupodstawowego,niemusibyćtoż-
samazpozbawieniemskutecznościudzielonegowcześniejpełnomocnictwa93.Poza
tymstosunekpełnomocnictwamożepierwotniepowstaćbezstosunkupodstawowego
(wewnętrznego),choćzchwiląpodjęciadziałańprzezpełnomocnikapodstawowy
stosunekprawnypowstaje,ajegoźródłemstajesięzobowiązanienamocyprzepisów
oprowadzeniucudzychsprawbezzlecenia(zob.rozdziałIpkt2.2)94.
Podrugie,kompetencjamożestanowićelementstosunkukompetencyjnegowramach
złożonegostosunkuzobowiązaniowego.Naprzykładjednejzestronstosunkuzobo-
wiązaniowegomożeprzysługiwaćkompetencjadosamodzielnegozaktualizowania,
zniesienialubokreślaniapewnychuprawnieńorazobowiązkówdrugiejstronysto-
sunkuzobowiązaniowego.JaksłusznieprzytympodkreśliłP
.Machnikowski,element
kompetencjiwstosunkucywilnoprawnym(nazywanyteżuprawnieniemkształtują-
cym)manznaczeniedrugorzędnewzględempodstawowegoukładuuprawnień”oraz
nobowiązków”95.
Potrzeciewreszcie,wprzypadkusamozobowiązaniakompetencjawystępujepoza
stosunkiemprawnym.Należybowiemzaznaczyć,żewprzypadkugdypodmiotrów-
nocześniewystępujewrolipodmiotuwyposażonegowkompetencjęipodległegotej
kompetencji,wówczasżadenstosunekprawny(zewzględunabrakdwóchprzeciwlegle
92
Z.Radwański,A.Olejniczak[w:]System...,t.2,s.86-89;M.Smyk,Pełnomocnictwo...,s.66,74,228.
Pozorniemożesięzdawać,żepełnomocnictwodocudzegorachunkubankowegojestustanawianewinteresie
pełnomocnika.Wskazaćjednaktrzeba,żepełnomocnikniemaprawazatrzymaniaśrodkówwybranych
zrachunku,jeśliniezostaładokonanadarowizna,azatemtakipełnomocniknarażasięnaodpowiedzialność
zart.405k.c.WyrokSAwBiałymstokuz23.01.2015r.,IACa496/14,LEXnr1656455.
93
M.Smyk,Pełnomocnictwo...,s.159.Zob.równieżrozdziałIpkt2niniejszejpublikacji.
94
J.Grykiel,Powstanieprokury...,s.294.
95
P
.Machnikowski,Swobodaumów...,s.41-42.