Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Zasadnośćdostrzeganiakompetencjiwprawiecywilnym
51
usytuowanychwzględemsiebiepodmiotów)natymetapiejeszczenieistnieje96.Jak
słusznieprzytymwskazujesięwdoktrynie,umowazawartawgranicachswobody
umów-dziękitzw.kompetencjigeneralnej-dopierokreujestosunekprawnytypu
zobowiązaniowego97.Azatemkompetencjaniemusistanowićelementustosunkupraw-
nego,leczmożeoznaczaćswegorodzajuzdolnośćpodmiotu(lubpodmiotówprawa)
dojegokreacji.
Wartozaznaczyć,żekompetencjaniemożebyćutożsamianazezdolnościądoczynno-
ściprawnych.JaksłuszniewyjaśniaS.Wronkowska,posiadaniezdolnościdoczynności
prawnychjestzwyklenwarunkiemkoniecznym”dotego,abyczynnośćjakiejśosoby
uznaćzaczynnośćkonwencjonalnądoniosłąprawnie.Wpraktycemożnajednakspotkać
przypadki,kiedyposiadanieprzezpodmiotzdolnościdoczynnościprawnychstanowi
warunekkonieczny,choćniewystarczający.Wtakimprzypadkustwierdzasię,żepod-
miotposiada,coprawda,zdolnośćdoczynnościprawnych,lecznieposiadakompetencji,
awięcwszelkichatrybutów,którekoniecznedoskutecznegodokonaniadoniosłej
prawnieczynnościkonwencjonalnej.Naprzykładosobaposiadającapełnązdolnośćdo
czynnościprawnychnieposiadakompetencjidosprzedażynieruchomości,jeżeliniejest
równocześniewłaścicielemtejnieruchomości98.Podobniedwóchmężczyznżyjących
wzwiązkufaktycznym,pomimoposiadaniapełnejzdolnościdoczynnościprawnych,
niemożezesobązawrzećzwiązkumałżeńskiego,ponieważnamocyobowiązujących
wPolsceprzepisówprawajedynieosobypłciprzeciwnejwyposażonewkompetencję
dozłożeniaprzedkierownikiemurzędustanucywilnego(lubkonsulemczyteżupo-
ważnionymduchownym)ważnegooświadczeniaozawarciuzwiązkumałżeńskiego.
3i3iKompetencjaaupoważnienie
Wliteraturzeprzedmiotudośćczęstopojęcieupoważnieniautożsamianejestzpojęciem
kompetencji,cotylkoczęściowowydajesiętrafne.Napotrzebyniniejszejmonografii
uzasadnionejestzatemwyjaśnieniepojęciaupoważnieniawkontekścieproblematyki
kompetencji,jakrównieżzakreśleniewzajemnejrelacji,jakazachodzipomiędzytymi
pojęciami.
Wedlepoczynionychdotychczasustaleńnależynawstępiewskazać,żewramachobo-
wiązującegosystemuprawnegomożnazałożyćistnieniegeneralnegozakazupolega-
96
Z.Radwański,Teoriaumów...,s.36.Por.takżeM.Smyk,Pełnomocnictwo...,s.68;A.Jędrzejewska,
Koncepcjaoświadczeńwoliwprawiecywilnym,Warszawa1992,s.178;P
.Sobolewski,Kompetencjadodo-
konaniaczynnościprawnejjakoprzesłankajejprawnejdoniosłości,PPH2009/2,s.28.
97
Z.Radwański,Teoriaumów...,s.98.Jakostosunekprawnytypuzobowiązaniowegorozumiesiętu
stosunekzobowiązaniowyorazstosunekprawnorzeczowy.SzerzejP
.Machnikowski,Swobodaumów...,s.28.
98
S.Wronkowska,Analiza...,s.61-62.Zdolnośćtajestskładnikiemnormykompetencyjnej,którawy-
znaczaprzesłankiprawidłowegodokonaniaczynnościprawnej.Z.Radwański,A.Olejniczak,[w:]System...,
t.2,s.274.