Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Zasadnośćdostrzeganiakompetencjiwprawiecywilnym
57
WnauceprawacywilnegoszczególneznaczeniemiałypoglądyZ.Ziembińskiego,któ-
ryzakładał,żesystemprawaskładasięwyłączniezjednegotypunormprawnych,
tj.znormwyrażającychnakazalbozakazokreślonegozachowania113.Innymisłowy,
normąprawnąjestwyłącznietakawypowiedźdyrektywalna,zktórejwynikaobowią-
zeksformułowanywpostacinakazualbozakazu114.Oczywiścietakiepostrzeganie
systemuprawnegowsposóbdefinitywnyrzutujenapostrzeganienormyprzyznającej
podmiotowikompetencjędookreślonegozachowania-tzw.normykompetencyjnej115.
Należybowiemzauważyć,żeskoronormakompetencyjnaniekierujewstosunkudo
podmiotuposiadającegokompetencjężadnegonakazuanizakazu,ajedyniezezwala
munadokonanieokreślonejczynnościkonwencjonalnej,tonależyprzeztorozumieć,
żepodmiotposiadającykompetencjeniemożebyćadresatemnormykompetencyjnej.
Jestnimpodmiotpodległykompetencji,ponieważtowłaśnieonjestzobligowanydo
określonegozachowaniawprzypadkudokonaniaokreślonejczynnościkonwencjonalnej
przezpodmiotkompetentny116.
WrezultacienormakompetencyjnawedługZ.Ziembińskiegostanowipodtyptrady-
cyjnejnormypostępowania.Adresatemtakpostrzeganejnormyjestpodmiot,naktóry
nałożonoobowiązekznoszeniaskutkówwynikającychzczynnościkonwencjonalnej
dokonanejprzezpodmiotkompetentny.Otóż,jakzostałojużwcześniejzasygnalizowane,
kompetencjastanowiefektnałożeniaobowiązkunapodmiotjejpodległy117.Ponadto
wujęciupredyktywnymuzasadnionejesttwierdzenie,żenormakompetencyjna,na
podobieństwotradycyjnejnormypostępowania,pozwalawyznaczyćstosunekprawny,
określanywdoktryniejakostosunekpodległościkompetencyjnejczyteżstosunek
113
Z.Ziembiński,Kompetencja...,s.29;M.Zieliński,Z.Ziembiński,Ustalenietwierdzeń,oceninorm
wprawoznawstwie,Warszawa1988,s.67.PoglądyZ.ZiembińskiegobazowałynapoglądachC.Znamie-
rowskiego.Tendrugiautorwyróżniłnormękompetencjinormodawczejoraznormękonstrukcyjną(dziś
postrzeganąjakoregułydokonywaniaczynnościkonwencjonalnychlubregułykonstytutywne)-C.Zna-
mierowski,Prolegomenadonaukiopaństwie,Poznań1947,s.49-50.Z.Ziembińskiudoskonaliłkoncepcję
normykompetencyjnejC.Znamierowskiego,wskazując,żekompetencjamożebyćużytecznanietylko
przybadaniupozycjiorganówwładzypaństwowej,leczrównieżprzyanalizietypowychinstytucjiprawa
prywatnego.PonadtozasadniczymelementemnormykompetencyjnejZ.Ziembińskiegobyłakoncepcja
czynnościkonwencjonalnych,którazawartabyławregułachkonstrukcyjnychC.Znamierowskiego.Na
marginesietrzebazaznaczyć,żeC.ZnamierowskimimoinspirującegowpływunaZ.Ziembińskiego,sam
zakładał,żesystemprawnyskładasięznormkonstrukcyjnychoraznormformułującychnakazyizakazy.
C.Znamierowski,Podstawowepojęcia...,s.122.
114
P
.Machnikowski,Swobodaumów...,s.27-28i32.
115
Niedasięwzwiązkuztymwyróżnićnnormzezwalających”czynuprawniających”
,chociażdasię
wyróżnićprzepisyzezwalająceczyuprawniające.Przepisyprawnewyrażającezezwoleniestanowiątylko
fragmentnorm,którewswojejcałościowejpostaciwyrażająnakazylubzakazy.S.Wronkowska,Analiza...,
s.17;K.Świrydowicz,S.Wronkowska,A.Zieliński,Z.Ziembiński,Onieporozumieniachdotyczących
tzw.„normzezwalających”,PiP1975/7,s.58.
116
Por.krytycznieM.Matczak,Kompetencjaorganu...,s.94-95.
117
Por.krytycznieM.Matczak,Kompetencjaorganu...,s.96.