Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Istotaifunkcjezarządzania
17
niuprzyszłościorganizacji.Istotąplanowaniajestokreślaniecelóworganizacjioraz
metodichosiąganiawrazzewskazywaniempotrzebnychzasobóworazuporządko-
wanymwyszczególnieniemniezbędnychdziałań.Rzeczowymefektemplanowania
jestdokumentokreślanymianemplanu,któryzawierakonkretneustaleniazaakcep-
towanewprocesieplanowania.
Planowaniewymagaprzestrzeganiatakichzasad,jak[Martyniak1996,s.18]:
•
zasadakonkretności;dotyczyformułowaniacelówwsposóboperacyjny;ozna-
czatopodawaniewformulecelukonkretnychwyników,któremająbyćosią-
gniętepozrealizowaniucelu(np.nobniżeniewIIkwartalebieżącegorokukosz-
tówzużyciaenergiio15%”zamiastogólnejformułycelunredukcjakosztów
zużyciaenergii”);celeokreśloneoperacyjniestanowiąrównocześniekryteria
podejmowaniadecyzji;operacyjneokreśleniecelówumożliwiajednoznaczną
ocenęskutecznościichrealizacji;
•
zasadaterminowości;odnosisiędokoniecznościwyznaczaniaterminówreali-
zacjikażdegozadania;
•
zasadaelastyczności;oznaczaprzygotowaniewariantówplanu,szczególnie
wodniesieniudotychzadań,którychrealizacjawdużymstopniuzależyodkon-
tekstusytuacyjnego;
•
zasadaoptymalnegohoryzontuczasowego;jestwyrazempraktycznegopodejściado
wyboruhoryzontuczasuplanowaniawwarunkachnarastającejniepewności,któ-
rejźródłemsąlicznewieloaspektowezmianyiichdużaszybkośćrozchodzeniasię.
Możnawyróżnićnastępującekryteriapodziałuplanowania:
•
kryteriumczasowegohoryzontuplanowania;wyróżniasięplanowaniekrótko-,
średnio-idługookresowe;planykrótko-iśredniookresowesąwokreślonym
stopniuzdeterminowaneplanamidługookresowymi;
•
kryteriumrodzajuzasobówjakoprzedmiotuplanowania;wujęciuzasobowym
możnawskazaćnaplanowaniezużyciaenergii,kosztówmateriałowych;
•
kryteriumrodzajudziałalnościjakoprzedmiotuplanowania;wskazaćmożnatakie
kategorieplanowania,jakplanowaniezaopatrzenia,produkcji,zbytu;wnawiąza-
niudoprocesównowocześnierozumianegołańcuchatworzeniawartości[Kaplan,
Norton2001,s.99]—planowanieprocesówinnowacyjnych,planowanieproce-
sówoperacyjnychorazplanowanieprocesuobsługiposprzedażnej;
•
kryteriumznaczeniaistopniaodwracalnościpodejmowanychdecyzji2;wyróż-
niasięplanowaniestrategiczne,taktyczneorazoperacyjne;
•
kryteriumzakresuplanowania;sąplanyogólneorazplanyszczegółowe;plany
szczegółowestanowiąnarzędzierealizacjiplanówogólnych.
Wliteraturzeprzedmiotuwyróżnianieplanowaniastrategicznego,taktycznego
ioperacyjnegojestrównieżwiązanezhierarchiąustalaniacelóworganizacjiipozio-
2Wyróżnienieplanowaniastrategicznegonapodstawietegokryteriumjestwyrazempoglądów
R.L.Ackoffa,któryistotęplanowaniastrategicznegowiążezdługotrwałościąitrudnościąodwracania
skutkówrealizacjidecyzjistrategicznych[Lichtarski,Olszewska,Nowosielski1997,s.173].
