Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Historiaiistotajakości
23
zapoczątkowałoprodukcjęmasowąiprzyczyniłosiędoutworzenianowychrynków.
Jednakżepodstawowymzasobemwytwórczymniebyłjużczłowiek,jegowiedza
iumiejętności,alemaszyna,któraumożliwiałaprodukcjęidentycznychsztukdanego
wyrobuiodktórejniewymaganokunszturzemieślniczegopozwalającegona
zaufanieilojalnośćklientów.Wytwarzanemasowoproduktybyłyprzeznaczonedla
szerokiejgrupyklientówanonimowych,którzydysponowaliniewielkimikwotami
finansowymi.Fabryczniewykonywanesztukiwyrobutylkozpozorubyłyidentycz-
ne.Możliwośćpodziałuzłożonegoproduktunaczęściskładowepozwoliłana
zatrudnienieniewykwalifikowanychrobotników,którzypotrafiliwykonaćjedynie
prosteczynności.Wynagrodzeniezaprostąpracębyłoniewielkie,gdyżmasowy
wyróbmusiałbyćtani.
Nowewarunkiwytwarzanianiesprzyjałyjakości.Normypracy,akord,taśma
produkcyjnawpływałynapowstawaniedużejliczbyniezgodnościzwymaganiami
jakościowymi.Przezdługiczasuważanojednak,żewybrakowanewyrobyto
nieuniknionywynikpostęputechnicznego.DopierowdrugiejpołowieXIXwieku
wamerykańskichprzedsiębiorstwachdostrzeżonorolęjakościwprocesachwytwór-
czych.F.W.Taylor[Martyniak1975,s.12–15]pierwszywskazał,żeworganizacji
produkcjitrzebasięposługiwaćmetodaminaukowymi,opartyminaobserwacji,
pomiarachieksperymentach.Jegosłynnysystemróżnicowaniawynagrodzeniaza
pracęopierałsięnietylkonailości,lecztakżenajakości.Jednakzanajwiększą
zasługęTaylorawczasachprodukcjimasowejjestuważaneoddzielenieprac
planistycznychodwykonawczych,cozrodziłoodpowiednieskutki.Oznaczałoto
bowiemrozgraniczeniepracnatakie,dowykonaniaktórychpotrzebadużejwiedzy
iintelektu,itakie,gdzienietrzebaichwiele.
Niewiedzauczyniłazludzimaszyny.Potokoweformypracywprowadziły
monotonię,awakordziepreferowanoilość,niejakość.Marnotrawstwemzasobów
niezbytsięprzejmowano.Zasobysurowcowebyływówczasznaczne,siłarobocza
tania,konkurencjaniewielka.JednakżenapoczątkuXXwiekuwUSAwzmógłsię
ruchkonsumencki.Corazbardziejwykształconespołeczeństwoamerykańskie
zaczęłosiędomagaćrespektowaniaprawobywatelskich,wtymzwiązanychze
sprzedażąproduktówkiepskiejjakości[Feigenbaum1991,s.34].Pojawieniesię
konkurencji,zwłaszczawprzemyślemotoryzacyjnym,byłosygnałemdozmiany
wpodejściudojakości.Zamomentprzełomowyjestuważany1916rok,gdySąd
ApelacyjnywNowymJorkuporazpierwszyprzyznałodszkodowanieztytułu
niebezpiecznejwadysamochodufirmyBuickMotorCorporation.
Zwiększonewymaganiajakościowestałysiępodstawądziałańmarketingo-
wychwprzedsiębiorstwachikształtowaniasięspecyficznegoamerykańskiegostylu
zarządzaniajakością.Jakośćzaczętoodnosićdowymagańklienta.Wprzedsiębior-
stwachdziałyinspekcjibyłyprzekształcanewdziałykontrolijakości.Uważasię
jednak,żetensposóbzorganizowaniadziałańprojakościowychzczasemutrwalił
wświadomościnaczelnegokierownictwaobraz,którypotemtrudnobyłowymazać,
amianowicie,żezajakośćbyłodpowiedzialnydziałjakości,azadaniemkierow-
nikówwydziałówprodukcyjnychbyłodbanieoproduktywność,gdyżodjakości
