Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
RozdziałI.Państwojakoszczególnaorganizacjaspołeczeństwa
podstawowegoceluistnieniadanejuniipaństw)narzeczobronywłasnychintere-
sówrealizowanychprzezwłasneinstytucje,zarównoocharakterzeformalnym,jak
inieformalnym.Instytucjepaństwamajązapewnićswojegorodzajudobrapubliczne.
Zekonomicznegopunktuwidzenianależydonichzaliczyćtakie,którespełniają
dwiecechy:popierwsze,ichkonsumpcjaodbywasięwsposóbnierywalizacyjny,
podrugie–brakjestskutecznychmetodwykluczaniainteresariuszy(obywateli)
ztakichdóbr41.
„Nawetjeżeliwszystkieubóstwaorazwykluczeniespołecznezostanąwyeli-
minowane,awięccałąpopulacjędanegokrajubędziestanowićklasśrednia,nadal
utrzymasięzapotrzebowanienainstytucjeumożliwiającejednostcezakupochrony
ubezpieczeniowejorazinstrumentówumożliwiającychredystrybucjęwcyklujejży-
cia.Mimoiżinstytucjeprywatnesączęstoskuteczne,stająoneprzeddającymisię
przewidziećproblemami,zaśpróbaichprzezwyciężenianieuchronniewiążesięzin-
terwencjąpaństwa”42.Wynikato,popierwsze,zfaktu,żeinstytucjeprywatnesą
ukierunkowanenauzyskaniejaknajwiększejrentownościwprowadzonejdziałalno-
ścigospodarczej,aodpowiedzialnośćczytzw.społecznaodpowiedzialnośćbiznesu
jestczęstomarginalnymdodatkiem,anieodwrotnie.Podrugie,wykazywaniefor-
malnychoznakdemokracjiwpostaciwolnychwyborów,pozorniewolnejiniezależ-
nejprasylubpodziałuwładzywcalenieoznacza,żewładzapolitycznajestrozłożona
równomiernie.Wręczprzeciwnie,jestskoncentrowanawsystemiepolityczno-bizne-
sowym,coprzyczyniasiędotego,żesysteminstytucjonalnypaństwasłużywjakimś
stopniuinteresomelit43.Oznaczatotakże,zgodniezbadaniamiP
.Barberisa,żein-
stytucjepaństwoweiprywatnemającorazbardziejskomplikowanerelacjewramach
różnegotypuzależności44,acozatymidzie–możliwościkreowanianowychzadań
czyrealizacjipowierzonychcelów.ZkoleiB.Bozemanuzupełnia,iżwniektórych
przypadkachjedneinstytucjeformalniepaństwowemogąbyćbardziejprywatneniż
instytucjegospodarcze,iodwrotnie.Jednocześniedodaje,żewszystkieorganizacje,
zarównoprywatne,jakipubliczne,sąpodwpływemdziałaniazewnętrznejwładzy
politycznejorazzewnętrznychorganówgospodarczych45.
J.Osińskidozadańpaństwajakoinstytucjizalicza:
a)gwarantowaniebezpieczeństwa(wewszystkichjegowymiarach),
b)możliwośćreprezentacjiróżnorodnychinteresówspołecznychwramachpo-
szczególnychstrukturpaństwowych,
41Zob.J.Stiglitz,Ekonomiasektorapublicznego,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2004,
s.345.
42N.Barr,Państwodobrobytujakoskarbonka.Informacja,ryzyko,niepewnośćarolapaństwa,
WydawnictwoWyższejSzkołyPedagogicznejTWP
,Warszawa2010,s.19–20.
43H.Herrera,C.Martinelli,Oligarchy,democracy,andstatecapacity,„EconomicTheory”2013,
No.52,Issue1,s.166in.
44P
.Barberis,Thinkingaboutthestate,talkingbureaucracy,teachingpublicadministration,„Teaching
PublicAdministration”2012,No.30,Vol.2,s.80.
45B.Bozeman,Whatorganizationtheoristsandpublicpolicyresearcherscanlearnfromoneanother:
publicnesstheoryasacase-in-point,„OrganizationStudies”2013,No.34,Vol.2,s.176.
