Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wielopoziomowezarządzanie–wariantywschodnie.Wyłaniającesięwzorcezarządzaniarozwojem…
wewszystkichtypachzarządzaniapublicznego
mii/lubłatwo„przesuwały”sięodjednegodo
(governance)uczestniczy–wtenczyinnyspo-
innegosposobuzarządzania.Dlategodlakon-
sób–rząd,czylitenpodmiot(entity),któryosta-
ceptualnejklarownościtakważnejestustalenie,
teczniemaprawo(i/lubobowiązek)podejmo-
gdziemożnanakreślićlinięgranicznąmiędzy
waniawiążącychdecyzjiwkwestiachrozwoju
różnymiwzorcamizarządzania.Wprzypadku
terytorialnego.Rząd–wWilliamsoniańskim
pierwszejzanalizowanychosi(regułypodej-
znaczeniu–reprezentujeparexcellencehierar-
mowaniadecyzjiimplikująceróżnewarianty
chicznysposóbzarządzania(Williamson1975;
podziałuwładzy),jednymzeźródełnajpoważ-
1995).Możeonfunkcjonowaćnaróżnychspe-
niejszychnieporozumieńwróżnorakichana-
cyficznychobszarachpolitykiorazwramach
lizachdotyczącychzarządzaniaterytorialnego
różniezinstytucjonalizowanychrelacjizinnymi
jestniedookreślonestosowaniepojęćtakichjak:
–terytorialnymi(sub-national)iniepubliczny-
„partnerstwo”,„udział”czy„włączanie”.Dlatego
miaktorami.Mówiącoróżnychsposobach(mo-
proponujęwartykuleodróżnieniezinstytucjo-
des)zarządzania,odnoszęsiędouregulowanych
nalizowanychformpodziałuwładzyodjakiej-
mechanizmówpodziałuuprawnieńiwładzypo-
kolwiekzform„konsultacji”,którepodtrzymu-
międzyrządamiorazinnymiponadnarodowymi
jąformalnymonopolpodejmowaniawiążących
lubterytorialnymiiniepublicznymiaktoramina
decyzjiprzezrząd.Torozróżnieniemożepowo-
określonymobszarzepolityki.
dowaćpominięciewanaliziekilkukategoriipo-
Opierającsięnakombinacjidwóchpowy-
średnich.Jednakżemaonotęzaletę,żepozwala
żejscharakteryzowanychwymiarów,możnawy-
wyraźnieoddzielićdwaodmiennetypyról,ja-
różnićczteryidealnieujętetypyzarządzaniare-
kiepaństwamogąodgrywaćwzakresiezarzą-
gionalnego(zob.ryc.1).Dwapierwszeznichsą
dzaniarozwojem.Mianowiciepozwalanamono
wariantamihierarchicznegosposobuzarządza-
oddzielićto,coEvansnazywa„państwemroz-
niarozwojem,wktórychokreślone(zwyklesek-
wojowym”,odkonceptuAnsellaokreślonegoja-
torowe)agencjecentrummająmonopoldefinio-
ko„współzarządzaniesieciowe”.Wpierwszym
waniacelówrozwojuregionalnegoinajlepszych
przypadku,przybrakuzinstytucjonalizowanego
sposobówichosiągnięcia.Hierarchicznesposo-
podziałuwładzy,prowadzeniekonsultacjinawet
byzarządzaniamogąróżnićsięodsiebiewstop-
znajszerszągamąregionalnychipozapaństwo-
niu,wjakimzezwalająregionalnymaktoromna
wychaktorówmanacelugłówniepodniesienie
posiadaniewłasnychzasobóworazuprawnień
przez„państworozwojowe”jakościodgórnego
potrzebnychdoprojektowaniaiwdrażaniaau-
rządzenia(Ansell2000).
tonomicznychprogramówrozwojuwswychre-
Wprowadzeniezasady„partnerstwa”dore-
gionach.Rządy,takjakbędzietoprzedstawione
gulacjifunduszystrukturalnychwwiększości
dalej,czasembardzochętniezrzucająodpowie-
przypadkównieoznaczałonicwięcejniżpod-
dzialnośćzarozwójnapoziomregionalny,zara-
niesieniezdolnościrządudopodejmowaniade-
zemumiejętnieutrzymującwyłączneprawode-
cyzjirozwojowych,napodstawielepszejinfor-
cydowaniaopodstawowychaspektachrozwoju.
macjiiprzylepszymzrozumieniumożliwych
Podziałwładzyjestnatomiastwyróżniają-
społecznychipolitycznychkonsekwencji,ale
cącechądwóchpozostałychtypówzarządza-
nadalwramachhierarchicznegomechanizmu.
nia,któremogąwykazywaćodmiennościcodo
Jakkolwieknawettylko„konsultowanie”mogło-
stopniaiformyprzekazywaniaregionomauto-
byspowodowaćpojawieniesiędoraźnychporo-
nomicznychmożliwościkształtowaniaprzeznie
zumieńrozwojowychpomiędzycentrumire-
swegorozwoju.
gionami,możnajednakmówićoprzejściudo
Potencjalnyproblemzwiązanyztaką„ideali-
zarządzaniaopartegonapodzialewładzydo-
zujacą”konceptualizacjąpoleganatym,że–bez
pierowtedy,kiedyzasadyformalnezobowią-
precyzyjnegowyjaśnieniagranicpomiędzywy-
zującentralneorganypaństwadopodejmowa-
różnionymitypami–możnabywkońcudojść
niawiążącychdecyzjirozwojowychprzywzięciu
dowykazaniaistnieniakilku,amożeiwięcej,
poduwagę–wszerszychlubwęższymzakresie
„zżyciawziętych”przypadków,któreplasowa-
–zróżnicowanychinteresówaktorówregional-
łybysięgdzieśpomiędzytymiidealnymitypa-
nych.Biorącwszystkopoduwagę,wpierwszym
9
