Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zrefleksjinadpojęciemicharakteremzasadprawa
33
wszechnie5.Zasadyprawa-postrzeganenp.jakoidee,myśliprzewodnie,prawidło-
wości,standardy,wzorce,instytucje,kanony,postulaty,podstawowewartości,normy
lubdyrektywy-sąwszechobecne.Znajdujemyjewszerokopojmowanymdyskursie
prawniczym,aktachprawodawczych,opracowaniachdoktrynyiorzecznictwie.Zwrot
tenużywanyjestwrozmaitychkontekstach,przyuwzględnianiunietejsamejpłasz-
czyznybadawczej(np.politologicznej,normatywnej),innegopunktuodniesieniaiod-
miennegozamysłueksploracyjnego.Wnietensamsposóbzasadytesąteżidentyfi-
kowaneiprzedstawiane,główniepoprzez:odkrywanieźródełichproweniencji,wy-
dobycieichistotyiwłaściwości,ukazanieprzyznawanejimroliorazwartościprzeznie
generowanych.Odesygnatachwyrażenianzasadyprawa”,niejednokrotnieskracanego
dowyrazunzasady”,decydująznaczącodołączanedoniegokwalifikatory(np.nkon-
stytucyjne”,nustrojowe”,nnaczelne”,nuniwersalne”).Dużymzainteresowaniemteo-
retykówprawa,wtymprzedstawicielinaukiprawaadministracyjnego,cieszyłysię
zwłaszczanogólnezasadyprawa”6.
Niewdającsięwdogłębnąanalizęteoretycznoprawną7,wtymrozbudowanewywody
terminologiczne,wartoprzypomniećwyodrębnioneprzezJ.Wróblewskiego(natle
prawapozytywnego)dwapojęcia:zasadsystemuprawaorazpostulatówsystemupra-
wa.Pierwszeznichutożsamianoznormamilubkonsekwencjaminlogicznymi”grupy
normdanegosystemuprawa,mającymicharakternzasadniczy”.Wynikaon(przy
uwzględnieniupodstawowychgrupkryteriówwystępującychłączniebądźoddzielnie)
z:miejscanormywhierarchicznejstrukturzesystemuprawa;stosunkunlogicznego”
normydoinnychnorm(normanzasadnicza”stanowinrację”dlacałejgrupynorm);
rolinormywkonstrukcjiinstytucjiprawnej;innychocennaturyspołeczno-politycz-
nej.Postulatysystemuprawa-skupiająceregułyowielorakiejnaturze(nracje”norm
prawapozytywnegoorazregułyocharakterzeponadsystemowym,umownienazwane
prawnoporównawczymiiprawnonaturalnymi)-niesą,zdaniemJ.Wróblewskiego,
normamiprawapozytywnegoaniichnlogicznymikonsekwencjami”,azatemniesą
zasadamisystemuprawamimoprzypisywaniaimniekiedytakiegocharakteru8.Przy-
wołanewyżejodróżnienienzasadprawa”odnpostulatówsystemuprawa”-przywy-
stępującychbarierachutrudniającychichklarownerozgraniczenie-byłoróżnieoce-
nianewpiśmiennictwieprawniczym9.
5Zwrotnzasadaprawa”rzadkojestużywanywtekstachprawnych,bardzoczęstojestwykorzystywany
wjęzykuprawniczym.
6Oróżnymichrozumieniuświadczym.in.opracowanieA.Mogielnickiego,Ogólnezasadyprawa.
Wykładpopularny,Warszawa1939,wktórymumieszczonopodstawoweinformacjeoprawie.
PoszukiwaniemzasadprawaiichrekonstrukcjązająłsiębliżejJ.Wróblewski,Zagadnieniateoriiwykładni
prawaludowego,Warszawa1959,s.255in.;J.Wróblewski,Prawoobowiązującea„ogólnezasadyprawa”,
ZNUŁ1965/42,NaukiHumanistyczno-Społeczne,SeriaI,s.17in.
7ProblematykataostatniozostałaujętawobszernymdzieleM.Kordeli,Zasadyprawa.Studium
teoretycznoprawne,Poznań2012.
8J.Wróblewski,Prawoobowiązujące...,s.18in.WsposóbzbliżonyK.Opałek,J.Wróblewski,
Zagadnieniateoriiprawa,Warszawa1969,s.92in.
9SzerzejS.Wronkowska,M.Zieliński,Z.Ziembiński,Zasadyprawa.Zagadnieniapodstawowe,
Warszawa1974,s.53in.Wencyklopediachwymieniasiędwarozumieniazasadprawa:wścisłymznaczeniu
jesttoobowiązującanormaprawnauznanazaszczególnieważną(zasadniczą)dladanegosystemuprawa
