Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zdrowiejakoprzedmiotdyskursuwpedagogice
19
teoriimechanistycznej.WtymteżduchunależyrozumiećKartezjańskie
przekonanie,ludzkieciałomożnatraktowaćjakon(...)maszynę,która
jakowykonanarękąBogajestnieporównanielepiejurządzonaimawso-
bieruchybardziejzadziwiająceaniżelijakakolwiekzmaszynwymyślonych
przezczłowieka”(tamże,s.65).Praktycznąkonsekwencjąprzyjęciatych
założeńokazałosięuznanie,żekażdachorobamaokreśloną,możliwądo
precyzyjnegozdiagnozowaniaizlokalizowaniawludzkimcieleprzyczynę,
którejusunięciestanowiwarunekwystarczającydopełnegowyzdrowienia.
NiewątpliwieKartezjuszprzyczyniłsiędozmodyfikowaniadrógrozwoju
medycyny,sprawiającbowiem,odwróciłasięonaodpodejściauznające-
gonzakorzenienieumysłuwciele”(Damasio,1990,s.280),zdynamizował
rozwójwąskowyspecjalizowanejmedycynynnaprawczej”
.Jesttoniezaprze-
czalnieniezwyklecennezpunktuwidzeniawalkizchorobą,jednakprowa-
dzidoniejednokrotnieznacznegoredukcjonizmunapoziomiepatogenezy,
przejawiającegosiępomijaniemzjawiskiprocesównaturypsychosomatycz-
nej,któremogąwspółtworzyćprzyczynęiobrazschorzeniagłównego.Taki
sposóbrozumieniazdrowianiewytrzymujeteżpróbyczasuwobecproble-
mówzdrowotnych,wktórychetiologiimająswójudziałzdobyczewspół-
czesnejcywilizacji8.Identyfikowanieetiologiiwszelkichzaburzeńzcie-
lesnymwymiaremegzystencjiorazupatrywaniepotencjałuzdrowotnego
człowiekajedyniewjegobiologiiimplikujebowiemtezęojegobezsilności
wobecwszechobecnychdlazdrowiazagrożeń,przyjednoczesnymprzyzna-
waniuzasadniczegoznaczeniawkształtowaniupoziomuzdrowiaprzedsta-
wicielomprofesjonalnejmedycynyorazterapiiopartejnaspecjalistycznych
metodachnnaprawczych”
.
Równoleglezobowiązującymwnauceparadygmatempatogenetycz-
nymprzezniemaltrzystulecia,dopóźnychlatXXwieku,tenwzględnie
stabilny,zmedykalizowanysystemprzekonańnatematzdrowiaichoroby
funkcjonowałwświadomościspołecznejznacznejczęścispołeczeństwcy-
wilizacjizachodniej.Odnosząctenfenomendokoncepcjiparadygmatuza-
proponowanejprzezFritjofaCaprę9,możnazaryzykowaćtwierdzenie,że
biomedycznymodelzdrowiazyskałwręczstatusparadygmatuspołecznego.
8Wykazaniezależnościmiędzydynamikąwystępowanianiektórychchoróbaczynnika-
michorobotwórczymi,którychpojawieniesięinasileniejestprzyczynowopowiązanezpo-
stępemcywilizacyjnym,jestpodstawąwyróżnieniawklasyfikacjichoróbgrupytzw.chorób
cywilizacyjnych.
9WujęciuF.Caprypojęcieparadygmatumożebyćodnoszonedoświadomościspołecz-
nejioznaczawówczasn(...)zbióridei,wartości,spostrzeżeńipraktykpodzielanychprzez
społeczeństwotworzącewłasnąwizjęrzeczywistości,będącąpodstawąjegoorganizacji.Aby
wogólemówićoparadygmacie,musionbyćpodzielanyprzezcałąspołeczność.Poszczegól-
nejednostkimogąmiećwłasnyświatopogląd,aleparadygmattocoś,copodzielacałaspo-
łeczność”(Capra,1995,s.62).